وکیل چک در شیراز
وب سایت حقوقی دادیار
وکیل در شیراز و مشاور حقوقی
وکیل پایه یک وصول چک در شیراز
از بهترین ابزار هایی که برای پرداخت وجه مورد کاربرد است چک می باشد. با استفاده از انواع چک ها اشخاص قادرند مبادلات مالی خود را به سرانجام برسانند. ارکان چک عبارتند از صادرکننده و دارنده چک و محال علیه یا بانک. چک یکی از اسناد تجاری بوده که در یک برگ ویژه نگارش می شود.
علت آن که قانون‌گذار چک را تعریف نموده است آن است که در واقع به جای پول نقد واقع می‌شود و وسیله‌ای برای پرداخت نقدی است تا اشخاص در معاملات روزمره خود به جای پول از آن استفاده کنند. در حقیقت چک زمانی باید صادر شود که صادر کننده به اندازه وجه چک در حساب خود پول داشته باشد و به جای دریافت پول از بانک و پرداخت آن به شخص دیگر اقدام به صدور چک می کند.
امروزه درست است که در کاربرد چک از علت وجودی آن فاصله گرفته ایم، اما هنوز هم یکی از مهم‌ترین ابزارهای تجاری استفاده مردم، در تجارت است.
تعریف چک
بر اساس قانون، چک نوشته ای است که به وسیله آن صادرکننده به محال علیه یعنی محلی که پول در آن واقع شده است، مثل بانک دستور می دهد تا همه یا قسمتی از پولی که در نزد او قرار گرفته است را به دارنده چک پرداخت کند. برای صدور چک باید نکاتی رعایت شود از جمله آن که صادر کننده چک باید مواردی را در متن چک به طور صحیح، بدون قلم خوردگی و خط خوردگی تکمیل نماید.
نکته بسیار مهم آن است که چک فقط با امضاء اعتبار دارد و مهر و اثر انگشت نمی‌تواند جایگزین امضا شود. به همین سبب در بانک ها هنگام ارائه چک ابتدا امضای مندرج در چک را با نمونه امضای صاحب حساب تطابق می دهند.
نکته دیگر آن که صادرکننده هنگام صدور چک باید در حساب جاری خود به اندازه مبلغی که در چک می نویسد پول داشته باشد. همچنین باید برای همان روز صادر شود. به اصطلاح چک به روز باشد. اما صادرکنندگان عموماً به این نکته اهمیت نمی‌دهند و اقدام به صدور چک وعده دار می کنندکه درست است که غیر قانونی نمی باشد اما گرفتاری‌هایی را برای صادرکننده و در اختیار دارنده چک ایجاد می‌کند.
ارکان چک
ارکان چک کدام اند؟
صادر کننده چک
در واقع صاحب حساب بوده و ورق چک را تکمیل و امضا می کند.
دارنده چک
شخصی است که چک برای او صادر شده است. چک می تواند در وجه شخص معین صادر شود. کسی که چک نویسی یا وراثت به عنوان منتقل شده است دارنده چک تلقی می شود. بر اساس قانون فقط دارنده چک می تواند اقدام به شکایت کیفری از چک برگشتی نماید.
بر اساس قانون صدور چک، ناظر بر شکایت کیفری کسی است که اولین بار چک را به بانک ارائه نموده و برای برگشت زدن چک گواهی عدم پرداخت را دریافت نموده است.
بنابراین نکته قابل توجه این که اگر شخصی که چک به نام او صادر شده است دیگری را به نمایندگی از طرف خود به منظور برگشت زدن چک به بانک ارجاع می‌دهد باید در پشت برگه چک قید کند که این فرد نماینده او در برگشت زدن چک از طرف او می باشد.
محال علیه چک
در اسناد تجاری محل به معنای پول می باشد و چک بی محل یعنی چکی که پول در حساب آن جاری نیست. محال علیه به مفهوم مکانی است که پول یا اعتبار چک در آن جا قرار داده شده است و نگهداری می گردد. محال علیه در چک فقط بانک می باشد. در سند تجاری چک صادر کننده چک به محال علیه دستور می‌دهد تا وجه مندرج در چک را به دارنده آن بپردازد.
نگارش صحیح چک
درمورد چک همین بس که بگوییم سندی برای پرداخت ودارای تاریخ می باشد و ارزشی مالی دارد و صادر کننده چک پول خود را که در بانک نگه داشته برای خود یا دیگری دریافت می کند.
از جمله اسناد لازم الاجرا چک می باشد اگر چک برگشت بخورد و موجودی نباشد بعد از این که گواهی عدم وجود مبلغ از بانک اخذ می شود باید به دایره اجراییات ثبت مراجعه نمود و اموال شخصی که چک راصادر نموده است به اندازه طلب خود توقیف کند. با توجه به این موضوع چک از اهمیت و حساسیت برخوردار می باشد و نگارش آن باید به شکلی انجام شود تا دارای ارزش حقوقی و مالی باشد. یکی از بهترین راه ها جهت وصول مبلغ چک دریافت یک وثیقه ملکی از صادر کننده چک است که این امر خود ید طولایی دارد که نیاز به تخصص یک وکیل ملکی دارد در این زمنیه و کلیه زمنیه های ملکی میتوانید با وکیل ملکی در شیراز مشورت لازم را داشته باشید.
در مورد نگارش چک نکاتی مطرح می باشد که آن ها را در ذیل شرح می دهیم.
آن چه در چک درج شده است باید به طور کامل تکمیل شود. یعنی تاریخ مبلغ به حروف و عدد و نام شخصی که چک را دارا می باشد( منظور کسی است که چک در وجه او و به نفع او صادر می شود که می تواند خود شخص صاحب چک یا دیگری باشد) و امضا و شماره ملی هم نوشته شود.
نحوه تکمیل چک
نحوه تکمیل کردن مندرجات چک بدین صورت خواهد بود که شرح می دهیم.
1- مبلغ چک حتما باید به حروف و به عدد نوشته شود بدین دلیلکه اشتباهی در نگارش مبلغ رخ ندهد و روی مبلغ هم باید با چسب شیشه ای پوشانده شود تا مبلغ دستکاری نشود.
2- همیشه باید از خودکار خود استفاده کنید و خودکار را تغییر ندهید چون با تغییر خودکار امکان جعل به وجود می آید.
3- اگر چکی خط خوردگی یافت میزان آن را باید درپشت چک توضیح داد اگر هم خط خوردگی ندارد حتما باید در آن این عبارت قید شود بدون خط خوردگی و نیز در دو طرف مبلغ ضربدر زده شود.
امضایی که در چک انجام می شود نباید خیلی ساده یا سخت باشد چون امضایی که ساده باشد به راحتی مورد جعل قرار می گیرد اگر هم بسیار پیچیده باشد متصدی بانک قادر به تطابق آن نخواهد بود و این موضوع باعث سردرگمی او می شود.
4-همواره با امضای خود نام و نام خانوادگی را بنویسید در واقع با این کارشما اگر امضایتان ساده باشد این فرصت را ازجاعل خواهید گرفت که نتواند دست خط شما را تقلب و جعل کند.
5- چک را بدون رسید برای تعویض و اصلاح و یا موارد دیگر به هیچ عنوان به کسی چک را صادر می کند ندهید.چون وقتی چک به صادر کنندهداده می شود یعنی بدهی خود را پرداخت نموده است یا به بیان روشن تر کسی که چک راصادر کرد اگر چک را تحویل بگیرد می تواند ادعا کند کهبدهی اش را پرداخت کرده و در ازای آن چک را پس گرفته است و این به دوش شما خواهد بود که اثبات کنید که پولی دریافت نکرده اید و صرفا برای اصلاح و تعویض چک را به صادر کننده داده اید که اثبات این موضوع بسیار سخت است.
6- در قسمتی از چک که عبارت در وجه درج شده است درست این است که نام شخص نوشته شود ودر وجه حامل را ننویسید.
7- وقتی نام شخصی را در چک درج می کنید بهتر است که حتما بنویسید چک بابت چه موضوعی صادر شده است مثلا باید بنویسید در وجه فلان شخص بابت خرید اتومبیل فلان.
8- اگر تاریخ را هم به عدد هم حروف ننوشتید حتما به حروف باید نگارش شود.
9- بعد از این که چک و مندرجات آن تکمیل گردید ته برگ ان را هم تکمیل نمایید که حتما در آن تاریخ و مبلغ و این که چک در وجه چه کسی است باید در آن قید شود.
انواع چک
برخی از مهم ترین انواع چک را در زیر شرح می دهیم:
چک عادی:
چکی است که صاحب حساب آن در وجه سایر افراد صادر می نماید. این نوع از چک اعتبار پرداختی ندارند و فقط به اعتبار صاحب حساب می توان به آن ها یقین نمود. پس توصیه گروه حقوقی دادسرا یار ان است که فقط از افرادی که به حساب آن ها اطمینان دارید یا از آن ها شناخت کافی دارید چک عادی دریافت کنید.
چک تایید شده
برعکس چک های عادی، این چک ها از اعتبار پرداخت زیادی برخوردارند. چون بانک وجود وجه چک را در حساب تایید می نماید. بر این اساس حساب صادرکننده را به میزان مبلغ مندرج در چک مسدود کرده و وجه تایید شده را فقط به دارنده چک پرداخت می کند.
چک تضمین شده یا چک بانکی
چکی است که به درخواست مشتری از سوی بانک صادر می‌شود. این چک در وجه خود بانک صادر کننده یا یکی از شعب همان بانک خواهد بود. امتیاز این چک ضمانت پرداخت وجه از سوی بانک است.
چک رمزدار یا بین بانکی
چکی می باشد که درخواست مشتری از سوی بانک برای یکی از بانک های دیگر در سطح کشور صادر می‌شود و در حقیقت سبب انتقالات مالی از حساب بانکی مشتری به بانک دیگر می گردد. این چک‌ها توام با رمز صادر خواهد شد.
چک مسافرتی
چک مسافرتی در عرف با عنوان تراول چک شناخته می شود. در واقع چکی است که از سوی بانک صادر شده و مبلغ چه روی آن درج می شود.
چک سفید امضا
این شکست سوی صادر کننده امضا شده است اما نام دارنده و تاریخ چرک و بقیه موارد در آن درج نشده است
چک مدت دار
چک مدت دار در واقع چکی است که امروزه برای مدتی بعد صادر می گردد و تاریخ صدور و سررسید آن با هم فرق می کند. مثلاً تاریخ صدور چک دوازدهم بهمن ماه سال ۱۴۰۰ است اما تاریخ سررسید چک دوازدهم بهمن ماه سال ۱۴۰۱ می باشد.
شرایط اخذ دسته چک برای اشخاص حقیقی
اشخاص حقیقی به منظور دریافت دسته چک مضاف بر شرایط عمومی باید شرایط دیگری نیز داشته باشند:
-حداقل دو سال از تاریخ بازگشایی حساب جاری درخواست کننده ی چک گذشته باشد.
-دارای ملک شخصی یا محل کار ثابت باشد.
-سپرده بلند مدت با مبلغ ۵۰ میلیون ریال داشته باشد که حداقل باید ۶ ماه افتتاح این حساب زمان گذشته باشد.
-چک هایی که قبل از صادر نموده است را پرداخت کرده باشد.
شرایط اخذ دسته چک اشخاص حقوقی
-اشخاص حقوقی باید دارای ۱۰ سال سابقه فعالیت در شغلی باشند که در آن مشغول هستند
-در طول ۱۰ سال گذشته بیش از دو بار تغییر مکان نداشته باشند
-ملک داشته باشد
-حساب بانکی جاری شخص حقوقی یک سال قبل افتتاح شده باشد.
-سپرده بلند مدت با مبلغ ۵۰ میلیون ریال داشته و ششم عدد افتتاح آن گذشته باشد
روش های استعلام چک
به منظور استعلام چک روش های مختلفی وجود دارد:
با استفاده از سامانه جامع بانک مرکزی و سامانه پیامکی و غیره می‌توان وضعیت چک و صادر کننده ی چک را بررسی کرد. به منظور استعلام هر نوع باید از یک روش استفاده نمود.
استعلام دسته چک
وقتی شخصی از دسته چک خود برای بقیه افراد چک صادر می کند دریافت کننده چک با توجه به نوع چک به وسیله ابزارهایی که در دسترس دارد اقدام به استعلام چک می‌کند.
استعلام چک تضمینی
به منظور استعلام چک تضمینی باید به بانک مربوطه رجوع کرد.
استعلام چک رمزدار
برای استعلام چک رمزدار باید به بانک رجوع کرد و بانک مقصد از بانک صادر کننده چک استعلام می‌گیرد و با توجه به شماره سری و سریال چک ، وضعیت چک را تعیین می‌کند.
استعلام چک صیادی
به منظور استعلام چک صیادی می توان از دو روش بهره گرفت. در روش نخست می توان پیش از دریافت چک شناسه ۱۶ رقمی روی چک را به شماره خاصی پیامک کرد. در روش دوم می توان شناسه ۱۶ رقمی چک را به سامانه استعلام چک بانک مرکزی فرستاد و از این طریق وضعیت چک و صادرکننده آن را استعلام نمود.
شیوه وصول چک در بانک
به منظور نقد کردن چک در بانک اول باید چک پشت نویسی و امضا شود. سپس با کارت ملی به یکی از شعب بانکی که چک در آن صادر شده ارائه شود. در بانک باید فرم ویژه وصول چک تکمیل گردد. بالاخره کارمند بانک موجودی حساب صادر کننده چک را بررسی می‌کند و اگر حساب مورد نظر موجودی داشته باشد، مهر شعبه را روی چک می زند و مبلغ چک را به متقاضی پرداخت می کند. در صورتی که حساب صادر کننده چک موجودی نداشته باشد، با موافقت متقاضی بانک، چک را برگشت خواهد داد.
لازم الاجرا بودن چک:
چک از اسناد لازم الاجرا می باشد. همان طور که می دانیم برای درخواست اسناد تجاری باید به دادگاه دادخواست داد تا رسیدگی نماید اما در مورد اسنادی که لازم الاجرامی باشد مثل چک می توان بدون مراجعه به دادگاه و فقط با مراجعه دایره ثبت اموال بدهکار را توقیف نمود.