وکیل ارث در بوشهر
وب سایت حقوقی دادیار
وکیل در بوشهر و مشاور حقوقی در بوشهر
[aparat id=’Acsur’]
وکیل پایه یک ارث در بوشهر
قوانین مربوط به ارث ریشه در اعتقادات قومی، مذهبی و پیشینه تاریخی ملل مختلف دارد و به همین جهت است که مقررات مربوط به ارث در میان کشور های مختلف از تفاوت های بنیادین برخوردار است.
در حقوق مدنی ما کلیه مقررات مربوط به ارث از فقه امامیه اتخاذ شده و در طول سالیان متمادی نسبت به دیگر قوانین ثابت مانده و کمتر دستخوش تغییر و تحول گریده.
تعریف و ماهیت ارث:
قانون مدنی در ماده 120 ارث را از جمله اسباب مالکیت دانسته است.از نظر لغوی ارث به معنای ترکه و مالی است که از متوفی به جا می ماند و در اصطلاح حقوقی ارث به معنای انتقال قهری اموال متوفی به وراثش می باشد.
انتقال قهری بدین جهت است که انتقال اموال متوفی پس از مرگ به وراث به طور قهری صورت می پذیرد و اراده متوفی و وارث در این زمینه تأثیری ندارد.
*مورث: شخصی است که فوت نموده و اموالش تحت عنوان ارث به وراث منتقل می گردد.
وارث: شخصی است که اموال متوفی پس از فوت به او منتقل می گردد.
موجبات ارث:
به گفته وکیل ارث در شیراز:منظور از موجبات ارث عواملی است که به واسطه آن رابطه توارث میان وارث و مورث برقرار می شود و به موجب آن اموال مورث به طور قهری به وارث منقل می شود و عبارتند از: قرابت نسبی و سببی.
1)قرابت نسبی یا نسب رابطه میان دو فرد است که از تولد حاصل می شود مانند قرابت نسبی پدر با فرزندش، فرزند با پدر و مادر و اجداد.
افرادی که به سبب قرابت نسبی از یکدیگر ارث می برند به سه طبقه تقسیم می شوند و هر طبقه بر طبقه بعد از خود مقدم است، طبقات مذکور عبارتند از:
طبقه اول: پدر و مادر و فرزندان
طبقه دوم: اجداد(پدربزرگ) و جدات( مادربزرگ)، خواهر و برادر و فرزندان آن ها.
طبقه سوم: عمه، عمو، خاله، دایی و فرزندان آنها.
2-سبب(قرابت سببی):
منظور از سبب یا خویشاوندی سببی رابطه است که در اثر ازدواج بین زن و مرد به وجود می آید، تنها خویشاوندان سببی که از یکدیگر ارث می برند زن و شوهر هستند.
لازم به ذکر است که توارث میان زوجین ویژه نکاح دائم است و در عقد نکاح موقت رابطه توارث منتفی است.
شرایط ارث:
برای ارث رابطه خویشاوندی به تنهایی کفایت نمی کند بلکه شرایط دیگری نیز باید مهیا باشد که در ذیل به آنها اشاره می شود.
1-موت مورث:
اولین شرط و مهم ترین شرط ارث موت مورث است زیرا در اثر فوت اوست که اموالش به خویشاوندان به طور قهری منتقل می شود. ارث در قانون مدنی ایران به دو قسم است: موت حقیقی و موت فرضی.
الف)موت حقیقی:
به ازهاق روح از بدن ( رفتن روح از کالبد جسمانی انسان) موت گفته می شود و در صورتی که در خصوص وقوع موت یا تاریخ موت اختلاف باشد، به وسیله دلایلی مانند شناسنامه که سند رسمی است، شهادت شهود و نظریه کارشناس( پزشک قانونی) قابل اثبات است.
ب) موت فرضی:
موت فرضی در خصوص غایب مفقود الاثری پیش می آید که فوت یا حیات او برای کسی معلوم نشود و برای سامان دادن به دارائی ها و سایر مسائل حقوقی مربوط به او حکم موت فرضی با رعایت شرایطی صادر می گردد.
افرادی که می توانند از دادگاه حکم موت فرضی را درخواست نمایند:
1-ورثه: منظور از ورثه افرادی است که به حکم شرع و قانون از اموال مورث ارث می برند.
2-وصی: منظور از وصی شخصی است که عهده دار اداره برخی امور متوفی است
3-موصی له: فردی است که مالی از جانب موصی( وصیت کننده) به موجب وصیت به مالکیت او در می آید.
لازم به ذکر است که طلبکاران غایب مفقودالاثر نمی توانند از دادگاه درخواست صدور حکم موت فرضی را نمایند و در صورت صدور حکم موت فرضی نیز از آن بهرمند نمی شوند زیرا طلب آنان باید به وسیله امین پرداخت گردد.
شرایط درخواست صدور حکم موت فرضی از دادگاه:
1-کتبی باشد.
2-مشخصات غایب در آن مشخص شده باشد.
3- تاریخ غیبت غایب نیز باید در درخواست درج گردد.
4- ذکر دلایلی که به موجب آنها درخواست کننده تقاضای صدور حکم موت فرضی می کند.
5-ارائه دلایل و اسنادی که به موجب آن ها درخواست صدور حکم مبنی بر موت فرضی غایب را می نماید.
دادگاه پس از تقدیم دادخواست صدور حکم موت فرضی با توجه به اظهارات و دلایل درخواست کننده و سایر ادله و شواهد در صورتی که درخواست فوق را موجه تشخیص داد سه مرتبه در روزنامه کثیر الانتشار تهران و روزنامه های تهران آگهی منتشر می کند و از افرادی که از غائب خبر دارند درخواست می کند به اطلاع دادگاه برساند.
چنانچه در ظرف یک سال از تاریخ انتشار اولین آگهی خبری از غایب به دست نیاید جهت رسیدگی به درخواست صدور حکم موت فرضی جلسه رسیدگی تشکیل می دهد.
صدور حکم موت فرضی منوط به انقضاء مواعد ذیل است:
1-چنانچه ده سال تمام از آخرین خبری که از غایب به دست آمده گذشته باشد و در پایان این مدت سن او از هفتاد و پنج سال بیشتر باشد.
2-هرگاه فردی جزء نیروهای نظامی بوده و سه سال از تاریخ صلح و یا پنج سال از تاریخ پایان یافتن جنگ گذشته باشد.
3- هنگامی که غائب در یک سفر دریایی سوار برکشتی بوده و آن کشتی تلف شده باشد و سه سال نیز از تاریخ تلف شدن کشتی گذشته باشد و خبری از غائب در دست نباشد.
با انقضاء مهلت های ذیل نیز چناچنچه کشتی به مقصد نرسد یا به بندی که از آنجا حرکت کرده باز نگردد، تلف شده محسوب می گردد.
- مسافرت در دریای خزر و خلیج فارس: یک سال
- مسافرت در دریای عمان، دریای مدیترانه، دریای سیاه، دریای آزوف و اقیانوس هند:دو سال
- مسافرت در سایر دریاها: سه سال
به تصرف دادن اموال غائب به ورثه بدون صدور حکم موت فرضی:
در صورت وجود شرایط ذیل وراث می توانند از محکمه درخواست نمایند که اموال غایب مفقودالاثر را به تصرف آنها بدهد:
1-غایب شخصی را برای اداره اموالش معین نکرده باشد.
2-دوسال تمام از آخرین خبری که از غایب به دست آمده گذشته باشد.
3-مرده بودن یا زنده بودن غایب معلوم نباشد.
4- وراث ضامن یا تضمینات کافی بدهند.
- دادگاه باید سه مرتبه متوالی به فاصه یک ماه در روزنامه های کثیر الانتشار مرکز و محلی آگهی منتشر کند و از افرادی که از غایب خبر دارند بخواهد که به دادگاه اطلاع دهند.
- در صورتی که دادگاه در جهت درخواست وراث مبنی بر به تصرف درآوردن اموال غایب به آن ها تشکیل جلسه رسیدگی می دهد که از تاریخ اولین آگهی یک سال تمام گذشت باشد.
2-وجود وارث: دومین شرط تحقق ارث وجود وارث است، این امر بدین معنی است که وارث باید در حین فوت مورث زنده باشد تا بتواند از اموال او ارث ببرد و به همین جهت است که تعیین تاریخ فوت مورث اهمیت زیادی دارد. و در صورتی که زنده بودن فردی در حین فوت محرز و مشخص نباشد به وسیله ادله اثبات ادعا مانند شهادت شهود ، نظریه کارشناسی و … قابل اثبات است.
- حمل(جنینی که مادر باردار است) در صورت جمع این دو شرط ارث می برد: 1-نطفه جنین در زمان فوت منعقد شده باشد. 2-حمل زنده به دنیا بیاید.( اگر پس از تولد طفل تنها برای دقایقی زنده باشد و سپس بمیرد مانع از تحقق ارث نیست).
- ترکه غایب مفقو الاثر: سهم الارث غایب کنار گذاشته می شود تا حال او معلوم شود:
- در صورتی که معلوم شود غایب قبل از مورث فوت کرده سهم الارث او میان دیگر وراث تقسیم می شود. و چانچه معلوم شود که در زمان فوت مورث زنده بوده،؛ سهم الارثش میان وراث تقسیم می شود.
در صورت زنده بودن غایب سهم الارث متعلق به خود اوست.
3- وجود ترکه برای متوفی:
سومین شرط برای تحقق وراثت وجود ترکه برای متوفی است، زیرا این ترکه یا به عبارت دیگر اموال و دارایی متوفی است که قهراً به وراثش به ارث می رسد.
در قانون مدنی استقرار مالکیت ورثه نسبت به ترکه مورث مشروط به اداء دیونی است که به ترکه متوفی تعلق پیدا کرده است.
همچنین ورثه برای طلب هایی که متوفی از دیگران دارد می توانند اقامه دعوا نمایند.
موانع ارث:
منظور از موانع ارث عواملی است که مانع تحقق رابطه توارث میان مورث و وارث می شود هرچند که تمامی شرایط ارث موجود باشد.
موانع ارث از این قراراند:
1-قتل:
در بسیاری از موارد انگیزه قاتل از قتل مورث خود دست یابی به اموال اوست و به همین جهت است که قانون قتل را از موانع ارث دانسته و مقرر می دارد، فردی که مورث خود را به طور عمد به قتل برساند خواه شخصاً اقدام به قتل او نماید یا سبب قتل او را فراهم نماید خواه به تنهایی یا با مشارکت دیگران باشد؛ از مورث خود ارث نمی برد.
- قاتل در قتل غیر عمد تنها از دیه ارث نمی برد.
2-لعان:
لعان از احکام فقه امامیه است که در حال حاضر غیر معمول و متروک است و به این نحو است که زوج برای فرار از حد قذف به دلیل نسبت زنای محصنه به زوجه و نفی فرزندی که به او ملحق است و عدم اثبات آن و زوجه در جهت فرار از حد زنا با الفاظی معین یکدیگر را مورد لعن و نفرین قرار می دهند.
بعد از اجرای لعان رابطه توارث میان زوجین و پدر و فرزندی که نسبش را نفی نموده نیز متنفی می شود.
3-کفر:
در حقوق اسلامی کفر از موانع ارث دانسته شده و وارث کافر از مورث مسلمان ارث نمی برد و اگر در میان وراث کافر مسلمان باشد تنها او ارث خواهد برد اگرچه که وراثان کافر از لحاظ درجه خویشاوندی نزدیک تر باشند.
4-ولادت حاصل از زنا:
نسب یکی از موجبات ارث است ولی نسبی که نامشروع و حاصل از زنا باشد مانع از تحقق ارث می شود، نسب تنها زمانی از موجبات ارث است که مشروع و قانونی باشد.
انحصار وراثت در بوشهر:
انحصار وراثت تنها زمانی صورت می پذیرد که فردی فوت نموده و وراث به دنبال معین نمودن سهم الارثشان از اموال متوفی هستند.
-مرج صالح برای صدور گواهی انحصار وراثت:
در گذشته دادگاه محل سکونت متوفی(مورث) بود اما در حال حاضر در صلاحیت شورای حل اختلاف است.
افرادی که می توانند تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت نمایند:
اشخاصی مانند ورثه متوفی و سایر اشخاص ذی نفع می توانند جهت اخد گواهی انحصار وراثت به دادگاه مراجعه نمایند.
- در صورتی که وراث یا ذینفعان متعدد باشند اخذ گواهی انحصار توسط یکی از آن ها کفایت می کند.
مدارک لازم برای تقاضای انحصار وراثت:
1-شناسنامه فرد متوفی و گواهی فوت آن
2-استشهادیه محضر
3-رسید گواهی مالیاتی(مالیات بر ارث)
4-کپی شناسنامه وارث یا وراث
5-وصیت نامه
پس از تقدیم دادخواست و ارائه مدارک مذکور در بالا ، دادگاه به هزینه متقاضی انحصار وراثت، در خواست انحصار وراثت را برای یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیر انتشار یا محلی منتشر می نماید.
یک ماه پس از انتشار آگهی در صورتی که معترضی به این درخواست وجود نداشته باشد، دادگاه با توجه به ادله و اسناد ارائه شده به دادگاه گواهی انحصار وراث را صادر می نماید و در آن تعداد وراث و سهم الارثشان را معین می کند.
در صورتی که معترضی به تقاضای انحصار وراثت وجود داشته باشد و اعلام کند، یک جلسه رسیدگی جهت رسیدگی به اعتراض او تشکیل می شود و رأی مقتضی را صادر می کند .
رأی مذکور در ظرف بیست روز قابل اعتراض است.