وکیل خیانت در امانت در اصفهان
وب سایت حقوقی دادیار
وکیل در اصفهان و مشاور حقوقی در اصفهان
تعریف :
در صورتی که مالی به شخصی به عنوان امین به هر نحو سپرده شود ، این شخص موظف است که جوانب امانت را رعایت کرده و در این امر خیانت نکند .
اگر شخص امین با داشتن سوء نیت و قصد خسارت زدن به مالک مال ، مال سپرده شده به خود را تصاحب کرده یا تلف کند و یا آن که مال را استعمال و یا مفقود نماید ، در این صورت به موجب ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی تعزیرات ، به جرم خیانت در امانت محکوم می شود .
عنصر قانونی جرم ؛
عنصر قانونی جرم خیانت در امانت ، ماده ۶۷۴ و همچنین ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی می باشد که به موجب این دو ماده به جرم انگاری خیانت در امانت پرداخته است .
هر گاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور، مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
هر کس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست‌آورده سوء‌استفاده نماید به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.
عنصر مادی جرم ؛
برای آن که جرم خیانت در امانت تحقق یابد ، شخص امین باید مال سپرده شده به خود را همان طور که در گذشته گفتیم ، تلف کرده و یا تصاحب ، استعمال و مفقود نماید .
این چهار عمل ، عنصر مادی جرم خیانت در امانت را تشکیل می دهد .
-
تلف مال :
برای تحقق جرم خیانت در امانت ، اتلاف مال از جانب شخص امین ، تفاوتی نمی کند که از جانب خود او و به طور مستقیم صورت گیرد و آن که به طور غیر مستقیم و به تسبیب ، سبب تلف مال شود و در هر صورت جرم خیانت در امانت محقق خواهد شد .
تلف مال ، ممکن است به صورت کلی و یا جزئی انجام گیرد و در هر صورت تحقق جرم خیانت در امانت ممکن می باشد .
-
تصاحب مال :
در صورتی که شخص امین به گونه‌ای رفتار کند که گویا مالک مال می باشد ، در این صورت جرم خیانت در امانت تحقق خواهد یافت .
به طور مثال اگر صاحب مال ، استرداد مال را مطالبه کند و شخص امین از مسترد کردن مال خودداری کند ، در این صورت تصاحب مال انجام گرفته و می توانیم به استناد آن ،علیه شخص امین شکایت کیفری مطرح کنیم .
-
مفقود کردن مال :
اگر شخص امین ، عمدا دسترسی به مال را غیر ممکن کند و اقدام به مفقود کردن مال نماید ، در این صورت جرم خیانت در امانت محقق خواهد شد .
-
استعمال کردن :
اگر امین برای حفاظت و نگهداری از مال ، اقدام به استعمال مال کند ، در این صورت به دلیل عدم سوء نیت شخص امین ، جرم خیانت در امانت محقق نشده است زیرا در صورتی استعمال مال موجب تحقق این جرم خواهد شد که استعمال کردن به قصد زیان رساندن به مالک مال باشد که در مثال مذکور چنین قصدی وجود ندارد .
مال موضوع جرم :
علاوه بر اموال منقول ، اموال غیر منقول نیز ممکن است به عنوان امانت به شخص امین سپرده شوند ، به طور مثال ممکن است مال غیر منقولی به عنوان رهن به شخص مرتهن سپرده شود و با توجه به اطلاق ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی تعزیرات ، هم اموال منقول و هم اموال غیر منقول می توانند موضوع جرم خیانت در امانت واقع شوند .
سپردن مال :
برای آن که جرم خیانت در امانت محقق شود ، مال موضوع جرم باید به هر نحو و با هر عنوان ، به شخص مرتکب جرم سپرده شده باشد و این سپردن مال ، با هدف و انگیزه استرداد مال و یا مصرف در امر معینی انجام گیرد فلذا در صورتی که مالی را بدون قصد استرداد آن به شخصی بدهیم و در واقع مال را به او تملیک کنیم ، در این صورت نمی توانیم قائل بر تحقق جرم خیانت در امانت شویم .
به طور مثال ، ممکن است مالی را به شخصی قرض دهیم .
با توجه به مقررات حاکم بر عقد قرض ، مال مورد قرض ، به شخص مقترض تملیک خواهد شد و شخص مقترض ، موظف خواهد بود که مثل مال را به من مقرض تسلیم کند در این جا تحقق جرم خیانت در امانت ممکن نخواهد بود .
مالکیت مال:
شخصی که اقدام به سپردن مال به دیگری می کند ، لزوماً باید یا صاحب مال باشد و یا آن که از جانب مالک مال دارای اذن و یا نمایندگی باشد . در غیر این صورت اگر مالی بدون اجازه صاحب آن به شخصی سپرده شود ، در این صورت جرم خیانت در امانت محقق نخواهد شد .
به طور مثال ، ممکن است که شخص سارق ، مال مسروقه را به شخصی بسپارد .
در این صورت اگر آن شخص اقدام به تلف کردن مال کند ، شخص سارق نمی تواند علیه او شکایت کیفری مبنی بر ارتکاب جرم خیانت در امانت مطرح کند .
اما اگر قیم یک محجور ، مال محجور را با رعایت مصلحت او به شخص امینی بسپارد و شخص امین خیانت در امانت کند ، در این صورت با توجه به این که قیم قانونا حق سپردن مال را به نمایندگی از محجور دارد ، جرم خیانت در امانت محقق شده است و می توان علیه شخص امین شکایت کیفری مطرح نمود .
البته با توجه به ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی تعزیرات ، اگر شخصی با آگاهی از مسروقه بودن مال ، آن را تحویل بگیرد ، در این صورت به مجازات در نظر گرفته شده در این ماده محکوم خواهد شد و این امر اگرچه که موجب تحقق جرم خیانت در امانت نمی شود ، اما خود جرمی مستقل می باشد .
انجام جرم با ترک فعل:
تحقق جرم خیانت در امانت ، لزوما با فعل انجام نمی گیرد بلکه ممکن است با ترک فعل نیز جرم خیانت در امانت محقق شود .
به طور مثال ممکن است حیوانی به شخصی سپرده شود ، در این صورت اگر این شخص ، عمداً از دادن غذا به این حیوان امتناع نماید ، به گونه ای که این ترک فعل او موجب تلف شدن حیوان شود ، می توانیم تحقق جرم خیانت در امانت را متصور شویم و با توجه به این نکته ، طریقه انجام جرم موضوعیت نداشته و امری که مهم است تلف کردن ، تصاحب ، استعمال و یا مفقود نمودن مان به قصد تضرر مالک مال می باشد .
قابل گذشت بودن جرم:
به موجب ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی جرم خیانت در امانت از جمله جرایم قابل گذشت می باشد .
با توجه به قابل گذشت بودن این جرم ، تعقیب و رسیدگی به این جرم با شکایت شخص شاکی و یا نماینده او آغاز شده و با گذشته شاکی خاتمه می یابد ، در صورتی که رسیدگی در مرحله تحقیقات مقدماتی و یا دادرسی باشد ، قرار موقوفی تعقیب و در صورتی که در مرحله اجرای مجازات باشیم ، قرار موقوفی اجرا صادر خواهد شد .
مجازات جرم خیانت در امانت:
به موجب ماده ی ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی تعزیرات ، برای مرتکب جرم خیانت در امانت ، مجازات حبس به مدت شش ماه تا سه سال مقرر شده است و با توجه به این ماده ، جرم خیانت در امانت از جرایم درجه ۵ محسوب می شود اما در سال ۱۳۹۹ با توجه به تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ، جرایم قابل گذشت که دارای مجازات حبس درجه ۴ تا ۸ باشند ، مجازات حبس آن ها به نصف تقلیل می یابد و مستند این امر تبصره ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی می باشد .
با توجه به تقلیل انجام گرفته شده به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ، مجازات مرتکب جرم خیانت در امانت به مدت سه ماه تا یک و نیم سال کاهش یافته است فلذا با توجه به این امر این جرم ، جرم درجه ۶ محسوب خواهد شد .
رد مال:
برخلاف جرایم کلاهبرداری و یا تصرف عدوانی که قانون گذار قاضی رسیدگی کننده را ملزم به صدور حکم به رد مال کرده است ، در جرم خیانت در امانت محکمه راسا دستور رد مال را صادر نخواهد کرد و برای این امر شاکی اگر خواهان استرداد مال می باشد ، باید از دادگاه صدور حکم مبنی بر استرداد مال را تقاضا کند .
رسیدگی به جرم:
برای رسیدگی به شکایت شاکی در جرم خیانت در امانت ، شاکی ملزم است که شکایت خود را در قالب شکواییه تنظیم کند .
برای تنظیم شکواییه و پیگیری امر شکایت در محکمه کیفری ، شاکی می تواند اقدام به اعطای وکالت به وکیل دادگستری کند .
وکیلی که در پرونده های کیفری به انجام امر وکالت می پردازد ، بهتر است که دارای علم کافی نسبت به قوانین و مقررات کیفری و همچنین رویه حاکم بر محاکم کیفری باشد تا با توجه به حساسیت بالای این پرونده ها و نتایجی که ممکن است برای افراد داشته باشد ، بتواند به خوبی از موکل خود دفاع کرده و حقوق او را حفظ نماید .
لازم به ذکر است که در جرم خیانت در امانت ، هر یک از طرفین می توانند در پیگیری امر پرونده خود تا دو وکیل داشته باشند .
وکیلی که به انجام وکالت در محاکم کیفری می پردازد ، لزوما باید وکیل دادگستری بوده و دارای پروانه ی معتبر از مراجع صالح باشد .