ابطال سند رسمی چیست؟

وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی ابطال سند رسمی چیست؟ و شرایط ابطال سند رسمی پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

مقدمه ابطال سند رسمی

به طور کلی سند رسمی از اعتبار قانونی برخوردار می باشد. چون به وسیله ی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و نیز بر اساس قانون به شکل قانونی و رسمی ثبت و تنظیم و صادر می شود. اما برخی اوقات به تقاضای مالک سند یا به سبب انتقال مالکیت و یا حتی به رای دادگاه، سند رسمی مورد ابطال قرار می‌گیرد.

ابطال سند رسمی به دعوای ابطال ختم می شود که در آن شخصی به منظور بی اثر بودن یک یا چند سند رسمی وارد عمل می‌شود. اصولاً این شکل دعوا زمانی رخ می‌دهد که فروش ملک به چند نفر انجام گرفته باشد یا سند بر اساس قوانین راجع به آن صادر نشود. به علاوه از نظر قانونی، مالک اصلی یک ملک شخصی می باشد که ملک ذکر شده را در دفتر املاک به ثبت رسانده باشد و مستقیماً به نام او خورده باشد یا به او به ارث برسد. البته بهتر است که برای اقامه ی دعوا از وکیل متخصص در ابطال سند رسمی یا وکیل ارث در شیراز مشورت گرفت.

مفهوم سند رسمی

سند رسمی  نوشته ای می باشد که اشخاص برای نمایش مالکیت و اثبات ادعای خود که در مورد امری خاص است آن را به کار می برند. نمونه ای از استفاده ی سند رسمی در ملک و املاک است که شخص با داشتن آن قادر است هر نوع عملیاتی را در مورد مال خود انجام دهد و چنان چه دعوای خاص در مورد ملک اتفاق بیفتد بدان استناد نماید.

مفهوم سند عادی 

اگر سندی در اداره املاک و اسناد و یا دفاتر رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حد و حدود صلاحیت آن ها و مطابق با مقررات قانونی تنظیم نشود، سند عادی خواهد بود. اگر سند از سوی مامورین رسمی تنظیم اسناد آماده شود اما مامور صالح به تنظیم آن سند یا مراتبی که در قانون مقرر شده است را در تنظیم سند رعایت نکرده باشد، حتی اگر سند دارای امضای شخص مقابل هم باشد، عادی محسوب می شود.

چنان چه سند عادی چند نسخه داشته باش،د هر یک از آن ها در شرایطی اعتبار دارد که امضای اصل در پای آن  قید شده باشد. در اسنادی که عادی می باشد، تاریخ قید شده در سند فقط نسبت به افرادی که در تنظیم آن شرکت داشته اند و ورثه ی آنان و کسانی که به نفع او وصیت صورت گرفته است، اعتبار دارد.

ابطال سند رسمی و دعوای آن

با توجه به این که اسناد رسمی در ادارات ثبت اسناد و به وسیله مامورین ثبتی به ثبت می رسد، بنابراین اصل بر این است که این دسته از اسناد غیرقابل ابطال هستند و بیشتر دادگاه ها در قبول دعوای ابطال اسناد رسمی بسیار سخت می گیرند.

زیرا ادعای آن ها بر این است که قبول این دسته از دعاوی به اعتبار اسناد رسمی خدشه وارد می نماید و به همین جهت طرح دعوای ابطال اسناد رسمی به راحتی میسر نمی باشد و ضرورت آن شناخت راهکارهای حقوقی و برخورداری از دانش قانونی در این حوزه می باشد.

مفهوم ابطال سند رسمی

منظور از دعوای ابطال سند رسمی آن است که در این دعوا، شخص برای بی اثر بودن یک یا چند سند رسمی اقامه دعوا می کند. اصولاً این شکل از دعوا وقتی اقامه می شود که فروش ملک به چند نفر صورت گرفته باشد. یا سندی بر اساس قوانین، راجع به آن صادر نشده باشد. از نظر قانونی مالک اصلی یک ملک، شخصی است که ملک مزبور را در دفتر املاک به ثبت رسانده باشد و به شکل مستقیم به اسم خود در آورده باشد یا به او ارث رسیده باشد.

سند لازم الاجرا

سند لازم الاجرا سند عادی یا رسمی می باشد که چنان چه فردی بر اساس سند، بدهکار و متعهد باشد به میل خودش آن بدهی را پرداخت نکند یا به تعهداتش عمل ننماید، طلبکار یا کسی که تعهد به نفع او شده است این امکان را دارند که بدون نیاز به طرح دعوا و اخذ حکم دادگاه با رجوع به تشکیلات اجرایی مربوطه، شخص را وادار به اجرای موضوع سند کنند.

مثلاً چنان چه فردی بر اساس سند رسمی که در دفترخانه اسناد رسمی ثبت شده است، طلبی دارا باشد و بدهکار از پرداخت آن پیشگیری کند، ضرورتی ندارد که طرح دعوا کند. بلکه کافی است به اجرای ثبت رجوع نماید تا مامور اجرای ثبت طلب او را ارائه کرده و به او بپردازد.

ویژگی های اسناد رسمی

همه اسناد رسمی چه آن ها که در ادارات ثبت تنظیم می‌شوند مثل صورت مجلس تفکیکی یا صورت مجلس تحدید حدود یا سند مالکیت و چه آن دسته از اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می گردد، مثل اجاره نامه صلح نامه و وصیت نامه وکالتنامه و غیره و چه آن دسته از اسنادی که در نزد مامورین رسمی تنظیم و ثبت شده باشد، مثل شناسنامه گواهینامه و گذرنامه، بدون نیاز به صدور رای از طرف دادگاه قابلیت اجرا را دارد و نیز همه اسناد رسمی صادر شده در مورد معاملات املاک که ثبت شده اند به صورت مستقل بی آنک ه نیازی به مراجعه به محاکم دادگستری باشد، قابلیت اجرا دارند.

تقاضای ابطال سند رسمی

اسناد رسمی از اسنادی هستند که به دلیل  شیوه ثبت آن ها، از اعتبار زیادی برخوردار می باشند. اما در برخی مواقع صاحبان اسناد رسمی خواهان ابطال سند رسمی می باشند و یا امکان دارد عملیات انتقال مالکیت صورت پذیرد، در این حالت باید سند رسمی باطل شود.

این اقدام بعد از اخذ نامه درخواست از مرجع صالح انجام می گیرد. ضمن آن که باید مدارک قطعی و مستندی ارائه شود، ابطال یک سند اعم از رسمی یا عادی سبب می شود تا همه نقل و انتقالاتی که بعد از تنظیم آن انجام شده است، باطل و بی اثر شود.

 

ادعای بی اعتباری سند رسمی

الف- سند رسمی با قواعد آمره و نظم عمومی مخالف است.

با توجه به ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی محتوای یک سند در شرایطی اعتبار دارد که با قوانین مخالفت نداشته باشد. یا بر اساس ماده ۶ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۷۹ قرارداد هایی که باعث اختلال در نظم عمومی می‌شوند یا برخلاف اخلاق حسنه و مغایر با موازین شرع باشد در دادگاه بی اثر خواهند بود.

ب- سند رسمی با واقعیت مخالفت دارد

در این حالت مدعی ادعا دارد که مفاد سند و مندرجات آن بر خلاف واقعیت می باشد. مثلاً ادعا می کند که اشخاصی که در سند قید شده اند، اظهاراتی مبتنی بر پرداخت ثمن و تسلیم مبیع اظهار کردند و این اظهارات آن ها بر خلاف واقعیت بوده است، مامور رسمی اظهارات آن ها را عیناً ثبت کرده اما این اظهارات واقعیت نداشته است و در عمل قرار بر این است که بعد از ثبت سند، پرداخت ثمن یا تسلیم مبیعی صورت گیرد که تا کنون این اقدام عملی نشده است.

ج- تعهد  درج شده در سند انجام شده و یا زائل گردیده است.

با توجه به ماده ۲۶۴ قانون مدنی این ادعا به یکی از روش های زیر زائل می شود:

از طریق وفای به عهد، اجرا، اقاله ،تبدیل تعهد، تهاتر، مالکیت ما فی ضمه

پس کسی که سند رسمی نسبت به او عرضه شده است ، در عین حال که صحت و اصالت آن را قبول می کند قادر است ادعاهای بی اعتباری مفاد آن را به یکی از دلایلی که مطرح شد اقامه کند یا ادعای فسخ معامله ای که با آن سند انجام شده است را طرح نماید. در این شرایط باید جهت یا جهات ادعای مورد نظر و بی اعتباری آن سند را ارائه نماید.

ه- وقتی به ظهرنویسی و حاشیه سند رسمی استناد شود.

بر اساس ماده ۱۳۰۲ قانون مدنی اگر در زیر یا حاشیه یا پشت سندی که در دست ابراز کننده آن می باشد مندرجاتی نوشته شده باشد که نشان از بی اعتباری یا ساقط شدن اعتبار تمام یا بخشی از مفاد سند باشد، مفاد مزبور معتبر تلقی می شود. گرچه تاریخ و امضا ندارد یا از طریق خط کشیدن یا به شکل دیگری باطل شده باشد.

مدارک ضروری به منظور طرح عوای ابطال سند رسمی

1-  سندی که قرار است در مورد ابطال آن طرح دعوا شود، باید ارائه گردد مثل مبایعه نامه یا وصیت نامه و وکالت نامه و مانند آن.

2- بی‌اعتباری سند یا بطلان آن مثل رعایت نشدن تشریفات قانونی برای تنظیم و صدور سند، معارض بودن سند صادره ،جعلی بودن سند یا کلاهبرداری در سند  و همه و همه ذکر شود.

شیوه رسیدگی به دعوای  ابطال سند رسمی

به منظور ابطال سند رسمی، درخواست کننده ابطال باید تقاضای خود را به شکل کامل که در آن مشخصات سند به شکل دقیقی مطرح شده است و نیز  اطلاعات  شخصی مالک فعلی سند رسمی و مالک جدید و شماره پرونده ثبتی و مشخصات ملک در شرایطی که سند مالکیت را دارا می باشد و نحوه سند مالکیت اولیه و تاریخ و شماره مستند  در آن ذکر شده است را ارائه نماید.

چنان چه سند رسمی قبلاً باطل شده باشد باید به صورت پیوست به پرونده ثبتی تقاضای درخواست کننده ابطال سند رسمی، بعد از انجام تشریفات لازم به دفتر اسناد رسمی فرستاده شود تا به صورت اولیه ابطال سند رسمی انجام شود.

درخواست کننده ابطال سند رسمی باید احراز هویت شود. که علاوه بر این درخواست کننده مکلف است تا برابر اصل همه مدارک شناسایی را به دادگاه بدهد و تطبیق و بررسی آن از سوی کارشناس مربوطه صورت می گیرد. بعد از این که این مراحل طی شد، دادگاه پرونده رسمی را در بایگانی می‌گذارد و رسید آن را به درخواست کننده ی ابطال سند پرداخت می کند.

هزینه دادرسی ابطال سند

با در نظر گرفتن نوع سند، هزینه ابطال سند رسمی فرق می‌کند. اگر سندی که درخواست ابطال آن شده غیر مالی باشد، هزینه دادرسی برابر با هزینه دعاوی غیر مالی می باشد. اما اگر سند مورد تقاضا که تقاضای ابطال آن شده است، سند غیر منقول زمین خانه و غیره باشد، هزینه دادرسی آن مساوی با ارزش منطقه‌ای محاسبه شده خواهد بود و بر اساس آن دریافت می شود.

بنابراین اگر دادخواست مورد نظر برای ابطال سندی مالی باشد مطابق با  ارزشی که قیمت گذاری می شود، هزینه دادرسی اخذ می گردد.

وکیل دعوای ابطال سند رسمی

مجرب بودن و قدرت  تسلط یک وکیل هم دعاوی ابطال سند به اثبات می رسد که قادر باشد از عهده پرونده های تصرف عدوانی و ابطال سند به خوبی برآید. داشتن وکیل پایه یک متخصص در دعاوی ابطل سند  نقش بسیار اثربخشی دارد. او می تواند حقوق از دست رفته  ی موکل را برگرداند. بنابراین برخورداری از وکیل ملکی باهوش و متخصص، تضمینی برای احقاق حق در معاملات افراد می باشد.حال سایت دادیار به شما کاربران گرامی پیشنهاد میکند که با وکیل ملکی در شیراز مشورت نمایید.برای ارتباط  با وکلای متخصص و مجرب دادیار با شماره ذیل(09174393754)تماس حاصل فرمایید.