اثبات نسب چیست

وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی اثبات نسب چیست؟ و شرایط اثبات نسب پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

مقدمه اثبات نسب

نسبت به مفهوم ساده یعنی رابطه خویشاوندی. به بیان دیگر هر دو نفر که باهم رابطه خونی دارند رابطه نسبی هم خواهند داشت. مانند رابطه فرزند با مادر و خواهر و برادر. امکان دارد که نسب حاصل ازدواج یا غیر از آن باشد. نسبی که حاصل از ازدواج است نسب مشروع تلقی می‌شود و نسب امکان دارد  از رابطه جنسی بر اساس شبهه یا اشتباه صورت بگیرد یا حاصل از رابطه نامشروع باشد.

 نسب مشروع و قانونی

وقتی یک نفر حاصل از رابطه خویشاوندی مشروع محسوب می‌شود که بین زن و شوهر رابطه نکاح برقرار باشد و بر اثر رابطه نزدیکی بین آن دو نطفه ی کودک منعقد شود. عقد ازدواج امکان دارد دائم یا به شکل موقت یعنی صیغه باشد. در هر حال فرقی نمی کند حقوق فرزندان حاصل از هر یک از ازدواج های دائم یا موقت برابر است.

نکته‌ای که باید به آن دقت داشت این که انعقاد نطفه ی نوزاد باید پس از عقد ازدواج صورت گیرد. حال اگر میان زن و شوهر رابطه نزدیکی جاری شود و از این طریق نطفه ای صورت بگیرد و بعد از آن ازدواج کند این نطفه مشروع نخواهد بود. چون انعقاد آن پیش از عقد نکاح شکل گرفته است.

نسب در حکم قانون

گاهی امکان دارد نسب حاصل از شبهه و اشتباه به وجود بیاید. در این صورت یکی از زن یا شوهر یا هر دو فکر می‌کنند که رابطه زن و شوهری آن ها مشروع می باشد. در صورتی که این طور نیست یا یکی از دو طرف با اکراه مجبور به رابطه نزدیکی شده و از این راه نطفه شکل گرفته است.

اگر زنی با مردی عقد نکاح را منعقد کند بر این تصور که بین آن ها رابطه زوجیت صورت گرفته اما در حقیقت این طور نباشد آن را نزدیکی به شبهه و وطی به شبهه می گویند. این شکل از رابطه در حکم مشروع است. یعنی آثار رابطه مشروع بر آن جاری خواهد شد.

نسب غیرقانونی و نامشروع

وقتی انعقاد نطفه و تولد فرزند حاصل از رابطه نکاح نباشد و از یک رابطه اشتباه حاصل نشود ، ناشی از رابطه نامشروع و زنا باشد آن را نسب غیرقانونی می گویند. کودکی که از رابطه زنا بدنیا آمده است به زانی یا زنا کننده ملحق نمی شود. اما با توجه به تفسیر مضیق باید گفت این موضوع فقط راجع به ارث مورد عنایت است. یعنی مرد مکلف است برای این کودک شناسنامه بگیرد و همه تکالیفش را انجام دهد. اما فقط شخص متولد شده از رابطه نامشروع از مرد ارث نمی برد.

دعاوی اثبات نسب

برخی از دعاوی جاری در دادگاه های خانواده راجع به اثبات نسب می باشد. گاهی اوقات مراجعه به سبب نفی نسب یا نفی ولد است. در دعوای اثبات نسب شخصی ادعا می کند که فلانی مادر او می باشد یا فلانی پدر اوست یا دیگری برادر یا خواهر او هستند.

مثلاً فرض نمایید زن و شوهری با هم نکاح موقت انعقاد نموده‌اند و  از حاصل آن فرزندی به دنیا بیاید و با توجه به این که نکاح موقت یا صیغه عموماً به ثبت نمی رسد، فرزند دارای نسب مشروع است و از این بابت زن برای حقوق فرزند مطالبه نماید. اگر زن خواهان حقوق فرزندش شود باید پیش از هر چیز و پیش از اثبات نسب و دریافت شناسنامه و غیره، جاری شدن عقد ازدواج را به اثبات برساند.

بعد از آن که نکاح اثبات گردد باید نسب را به اثبات برساند. از طرف دیگر امکان دارد فرزندی بعد از مدت های طولانی ادعا کند که فلان شخص مادر یا پدر او می باشد. در این جا موضوع اثبات نسب به وجود می آید.

نفی ولد

یکی از موضوعاتی که به موازات اثبات نسب مطرح می شود نفی ولد است در نفی ولد پدری که فرزند متولد شده به او نسبت دارد مدعی می شود، که فرزند متعلق به او نیست. یعنی الحاق فرزند به خود را نفی می کند.

شیوه های اثبات نسب

قانونگذار متمایل به آن است که شرایطی را تعیین کند که بر اساس آن نسب و رابطه فرزند و پدر بدون علت علت مورد رد قرار نگیرد. بنابر این اماره ای را که پیشینه فقهی دارا می‌باشد بنیان نهاده و آن را اماره فراش نامیده است. بر اساس این اصل فرزند به دنیا آمده در هنگام زوجیت به شوهر تعلق دارد .

به گفته وکیل طلاق در اصفهان:مشروط بر آن که از تاریخ عقد نکاح تا تولد فرزند کمتر از ۶ ماه و بیشتر از ده ماه سپری نشده باشد. به طور خلاصه اماره فراش یا انتساب به شوهر بدین مفهوم است که در هنگام زوجیت، فرزند در حد فاصل ۶ تا ۱۰ ماهه به دنیا بیاید. در این حالت قانونگذار فرزند را به پدر منتسب می داند و اصل را بر این مقرر نموده که زن عفیف بوده است و با شخصی غیر از شوهر خود در رابطه نباشد. حال چنان چه زن و مرد از هم طلاق بگیرند و زن دوباره ازدواج کند و حاصل ازدواج دوم او فرزندی باشد، اگر از هنگام جدایی اول ده ماه سپری نشده باشد و ازدواج دوم به شش ماه رسیده باشد فرزند به دنیا آمده منتسب به شوهر دوم می باشد.وکلای تیم دادیار در این زمینه ها کمک شایانی به شما مینمایند.پس توصیه میشود که به سایت دادیار مراجعه نموده و با وکیل طلاق در شیراز یا وکیل طلاق در بندرعباس به صورت 24 ساعته و انلاین در ارتباط باشید.

البته با توجه به پیشرفت های علمی و پزشکی این دسته از اماره ها کنار گذاشته شده اند. فایده‌ای که برای آن می‌توان مطرح کرد این است که بار اثبات دعوا را دچار تغییر می کند. مثلاً در هنگامی که فرزند با شوهر انتساب می یابد اگر او تمایل داشته باشد فرزند را از خود  نفی کند باید  دلیل ارائه کند و الا  فرزند به او تعلق خواهد داشت. به جز مورد اماره فراش با  دلایل دیگری مثل شهادت  وامارات قضایی و اقرار و آزمایشات پزشکی نیز می توان اثبات نسب نمود.

اثبات نسب مادر

با توجه به این که مادر زمان زیادی فرزند را در وجود خود نگهداری می کند اثبات نسب او بسیار ساده تر است. اما عموماً شیوه‌ها و ادله اثبات دعوا در این مورد هم به کار می رود. به جهت اثبات نسب مادر این امکان وجود دارد که به شناسنامه صادر شده رجوع نمود که یکی از راحت ترین شیوه های اثبات این موضوع می باشد. شیوه دیگری که امکان دارد به آن متوسل شد شهادت و و امارات و ظواهر داستان است.

به این مفهوم که با آوردن شاهد هایی در دادگاه که شرایط قانونی لازم را داشته باشند می توان نسب را اثبات کرد و نیز اماراتی را مورد عنایت قرار داد. مانند این که زندگی شخص مدعی با مادر خودش، نشان دهنده نسب مادری بین فرزند و مادر می باشد.

از جمله دلایل دیگری که بسیار جنبه اثباتی داشته و قطعی تلقی می شود، اقرار مادر است و در این موضوع در ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی چنین مقرر شده است که اقرار به نسب در شرایطی درست است که اولا تحقق نسب بر اساس عادت و قانون میسر باشد ثانیاً شخصی که به نسب او اقرار شده ، تصدیق کند جز در مورد صغیری که اقرار به فرزندی او شده به شرط آن که منازعه ای ی در میان نباشد.

دعوای اثبات نسب پدر از طرف مادر

در دعوای اثبات نسب پدر، این مادر است که دعوای اثبات نسب را ارائه می‌کند و این دعوا را علیه شوهر خود اقامه می‌دارد و شوهر رابطه نسبی خود با فرزند را منکر می شود.

در واقع علت این اختلال آن است که ازدواج بین زن و شوهر مورد ثبت واقع نشده است و اصلاً برخی اوقات شوهر موجودیت عقد ازدواج را می پذیرد اما فرزند را نمی پذیرد یا اصلاً ازدواج و فرزند هر دو را قبول نمی کند. در صورت اول که شوهر نکاح را می پذیرد، اگر اماره فراش جاری شود فرزند به پدر منتسب می شود و پدر اگر دلیل مکفی نیاورد فرزند به او منسوب خواهد شد. البته برای اثبات این موضوع می‌توان از آزمایشات dna و شهادت شهود نیز استفاده کرد.

دعوای اثبات نسب پدر از طرف فرزند

در این وضعیت اگر فرزندی بخواهد نسبت خود با پدر را به اثبات برساند باید ثابت کند که ناشی از رابطه نزدیکی زن و شوهری است که شوهر را پدر خود می شناسد. اما برخی اوقات به سبب طلاق زن و شوهر اثبات این موضوع بسیار سخت و پیچیده خواهد شد. ولی جایی که عقد ازدواج قابل اثبات شدن است و به ثبت رسیده با استفاده از اماره فراش می‌توان آن را ثابت کرد

مفهوم اماره قانونی

بهتر است حال که به این بحث پرداخته شد در مورد مفهوم اماره ی قانونی هم توضیحاتی داده شود. از نظر قانونگذار اماره قانونی یکی از شیوه‌های اثبات نسب است. در تعریف اماره قانونی باید گفت منظور شرایطی است که بر اساس قانون دلیل قانونی دلیل بر اماره معرفی شود. اما این تعریف منوط به هنگامی  است که طفل به دنیا بیاید. یعنی در هنگام زوجیت و بعد از از بین رفتن عقد ازدواج فرق می کند.

اقرار

نسب با اقرار هم قابل اثبات است و تنها موردی از نظر قانون می باشد که حکم خاصی راجع به آن مطرح شده است و همان طور که پیشتر اشاره شد این حکم در ماده ۱۲۷۳ به صراحت آمده است که  اقرار به نسب در شرایطی درست است که اقرار به نسب بر حسب عادت و قانون امکان پذیر باشد ثانیاً شخصی که به نسب او اقرار شده است تایید نماید جز در مورد صغیری که اقرار به فرزندی او شده به شرط آن که منازعه ای در بین نباشد.