افساد فی الارض چیست
وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی افساد فی الارض چیست؟ و شرایط افساد فی الارض پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.
انواع مجازات ها :
در قانون مجازات اسلامی ایران ، چهار نوع مجازات تعیین شده است .
این مجازات ها عبارتند از :
- حدود
- تعزیرات
- قصاص
- دیات
جرایم مستوجب مجازات حدی:
در شرع مقدس ، جرایم مستوجب مجازات حد ، میزان ، نوع و کیفیت اجرای مجازات تعیین شده است .
این جرایم عبارتند از :
- لواط
- زنا
- تفخیذ
- مساحقه
- سب نبی
- قذف
- قوادی
- سرقت حدی
- محاربه
- بغی
- افساد فی الارض
در این مقاله به یکی از جرایم مستوجب حدی ، یعنی افساد فی الارض ، و بررسی مقررات و قواعد حاکم بر این جرم و هم چنین تفاوت این جرم با دو جرم بغی و محاربه خواهیم پرداخت .
مفهوم افساد فی الارض :
ماده ی ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی ، به جرم انگاری افساد فی الارض پرداخته است .
به موجب این ماده ، در صورتی که جرایم زیر ، به طور گسترده انجام گیرد و موجب اخلال شدید در نظم عمومی جامعه ، نا امنی ، ورود خسارات عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال خصوصی و عمومی و یا سبب اشاعه فساد و فحشا در حد وسیع شود ، جرم افساد فی الارض محقق شده و مرتکب این رفتار مفسد فی الارض می باشد .
- جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد
- جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور
- نشر اکاذیب
- اخلال در نظام اقتصادی کشور
- احراق و تخریب
- پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک
- دایر کردن مراکز فساد و فحشا
معاونت در این جرایم نیز اگر به تنهایی موجب ایجاد نتایج فوق ( اخلال گسترده در نظم عمومی و … ) شود ، شخص معاون ، مفسد فی الارض بوده و به مجازات این جرم محکوم خواهد شد .
شرایط احراز جرم :
این جرم ، از جرایم مقید به نتیجه می باشد ؛ فلذا قاضی محکمه برای احراز وقوع این جرم باید تحقق نتایج فوق را لزوما احراز کند .
مرتکب این جرم ، باید قصد اخلال گسترده در نظم عمومی ، ایجاد نا امنی ، ایراد خسارت عمده ، اشاعه فساد و فحشا در حد وسیع و یا علم به موثر بودن اقدامات خود در ایجاد نتایج فوق را داشته باشد .
اگر محکمه ی رسیدگی کننده به جرم ، قصد مرتکب و یا علم او را احراز نکند و جرم ارتکابی نیز مشمول مجازات قانونی دیگری نباشد ، مرتکب را بر اساس نتایج زیان بار جرم ، حسب مورد به حبس تعزیری درجه ی پنج و یا شش محکوم خواهد شد .
ادعای فقدان علم :
در جرایم حدی علاوه بر وجود شرایط مسئولیت کیفری ( عقل ، بلوغ ، اختیار ) ، مرتکب باید به حرمت رفتار ارتکابی آگاه باشد .
اگر مرتکب ادعا کند که علم یا قصد و یا شرایط مسئولیت کیفری را نداشته است ، دد این صورت ، اگر احتمال صدق گفتار وی داده شود ، ادعای وی پذیرفته خواهد شد .
در جرم افساد فی الارض ، صرف ادعا مسقط حد نیست و دادگاه موظف به بررسی و تحقیق است .
ادعای عدم اعتبار اقرار :
در صورتی که پس از اقرار مرتکب به ارتکاب جرم ، شخص ادعا کند که اقرار وی با تهدید ، ارعاب و یا شکنجه انجام گرفته است ، بدون نیاز به سوگند و بینه ادعای وی پذیرفته خواهد شد .
در جرم افساد فی الارض ، محکمه ملزم به بررسی و تحقیق می باشد و صرف ادعا کافی نمی باشد .
مجازات جرم :
مجازات تعیین شده برای ارتکاب جرم افساد فی الارض ، حد قتل ( اعدام ) می باشد .
با توجه به مجازات این جرم ، توصیه می شود قضات رسیدگی کننده به جرم ، در احراز شرایط تحقق جرم ، دقت لازم را مبذول دارند .بر اساس ماده 286 قانون مجازات اسلامی هر شخصی که مرتکب جرم افساد فی الارض شود به مجازات اعدام محکوم میگردد اما لازم به ذکر است که هما نطور که قانون مجازات اسلامی برای این جرم مجازات در نظر گرفته تخفیف مجازات هم در نظر دارد و شما جویندگان عزیز میتوانید مقاله مربوط به این جرم را در سایت دادیار مطالعه نمایید.
مرجع صالح به رسیدگی :
به موجب ماده ی ۳۰۳ قانون ایین دادرسی کیفری ، مرجع صالح برای رسیدگی به جرم افساد فی الارض ، دادگاه انقلاب می باشد .
با توجه به مجازات تعیین شده برای این جرم ، دادگاه انقلاب به شیوه ی تعدد قضات به جرم رسیدگی می کند .
انتشار حکم محکومیت :
در صورت صدور حکم محکومیت قطعی به افساد فی الارض ، در صورتی که انتشار حکم ، موجب اخلال در نظم یا امنیت نشود ، در یکی از روزنامه های محلی ، در یک نوبت منتشر می شود .
موارد سقوط مجازات :
- توبه :
در صورتی که قبل از اثبات جرم ، مرتکب توبه کرده و ندامت و اصلاح وی برای محکمه احراز شود ، حد ساقط خواهد شد .
اگر جرم با اقرار مرتکب اثبات شود ، در صورت توبه ی مرتکب حتی پس از ثبوت جرم ، دادگاه می تواند به وسیله ی رییس قوه ی قضاییه از مقام رهبری ، عفو مرتکب را تقاضا کند .
- عفو :
مقام معظم رهبری ، می توانند محکومان به جرم افساد فی الارض را در صورت وجود شرایط لازم مورد عفو قرار دهند .
- قاعده ی درا ء :
به موجب مقررات قانون مجازات اسلامی ، در صورتی که وقع جرم ، شرایط وقوع ، و یا شرایط مسئولیت کیفری مرتکب ، مورد تردید و یا شبهه قرار گیرد ، علی الاصول در جرایم حدی ، بدون نیاز به تحصیل دلیل ، وقوع جرم و یا شرایط مذکور ثابت نمی شود .
در جرم افساد فی الارض ، صرف وجود شبهه یا تردید موجب اسقاط و عدم ثبوت جرم نخواهد شد و محکمه موظف به بررسی و تحصیل دلیل می باشد .
مجازات شروع به جرم :
منظور از شروع به جرم ، شروع به عملیات اجرایی جرم می باشد که به دلیل عوامل خارج از اراده ی مرتکب ، قصد وی معلق مانده و عملیات اجرایی کامل نمی شود .
با توجه به ماده ی ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی ، مجازات شخصی که مرتکب شروع به جرم افساد فی الارض می شود ، حبس تعزیری درجه ی چهار ( بیش از پنج تا ده سال ) می باشد .
مجازات معاونت در جرم :
در صورتی که رفتار خود شخص معاون جرم ، مشمول عنوان افساد فی الارض قرار بگیرد ، که به مجازات این جرم محکوم خواهد شد . در غیر این صورت ، با توجه به ماده ی ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی ، مجازات معاون در جرم افساد فی الارض ، حبس تعزیری درجه دو ( بیش از ۱۵ تا ۲۵ سال ) یا حبس تعزیری درجه سه ( بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال ) می باشد .
مجازات سردسته ی گروه مجرمانه :
در صورتی که گروه مجرمانه به جرم افساد فی الارض بپردازد ، مجازات سر دسته ی این گروه ، در صورتی که خود وی مشمول عنوان مفسد فی الارض قرار بگیرد ، به مجازات این جرم محکوم خواهد شد . در غیر این صورت ، به حداکثر مجازات معاونت در جرم افساد فی الارض محکوم می شود .
ادله ی اثبات جرم :
جرم افساد فی الارض با ادله ی زیر قابل اثبات می باشد :
- اقرار : یک بار اقرار مرتکب برای اثبات جرم کافی می باشد .
- شهادت دو شاهد مرد
- علم قاضی که حاصل از مستندات بین باشد .
جرایم حدی ، علی الخصوص جرم افساد فی الارض ، قابل اثبات با سوگند و شهادت بر شهادت ( شهادت فرعی ) نمی باشد .
انکار پس از اقرار :
در صورتی که شخص با اختیار خود به ارتکاب جرم اقرار کند و پس از اقرار ، ارتکاب جرم را انکار کند ، حد قتل ساقط شده و شخص به حبس تعزیری درجه پنج ( بیش از دو تا پنج سال ) محکوم خواهد شد .
تفاوت محاربه و افساد فی الارض :
جرم محاربه ، از جرایم مستوجب حد می باشد که به موجب ماده ی ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است .
به موجب ماده ی فوق ، جرم محاربه ، جرمی است که با کشیدن سلاح به قصد جان ، مال ، ناموس و ارعاب مردم به گونه ای که موجب نا امنی در محیط گردد ، همراه می باشد
در جرم افساد فی الارض ، کشیدن سلاح ، ضرورت نداشته و ممکن است که بدون سلاح نیز جرم افساد فی الارض محقق شود .
مجازات در نظر گرفته شده برای جرم محاربه ، چهار مورد می باشد که انتخاب یکی از آن ها در اختیار قاضی رسیدگی کننده به جرم می باشد .
- صلب
- اعدام
- نفی بلد
- قطع دست راست و پای چپ
در جرم افساد فی الارض تنها یک نوع مجازات تعیین شده و محکمه اختیاری در انتخاب نوع مجازات نخواهد داشت .
تفاوت بغی و افساد فی الارض :
در ماده ی ۲۸۷ قانون مجازات اسلامی ، به جرم بغی پرداخته شده است .
به موجب این ماده ، قیام مسلحانه ی گروهی که در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی اقدام می کنند ، جرم بغی محقق شده است .
مجازات اعضای گروه باغی ، در صورت استفاده از سلاح ، اعدام می باشد .
اگر قبل از درگیری و استفاده از سلاح ، اعضا دستگیر شوند ، در صورت باقی بودن مرکزیت گروه ، به مجازات حبس تعزیری درجه ی سه و در صورت ار بین رفتن مرکزیت گروه ، عضو به مجازات حبس تعزیری درجه ی پنج محکوم می شود .
در جرم افساد فی الارض ، گروهی انجام شدن رفتار و هم چنین مسلح بودن اعضا و تقابل با اساس نظام جمهوری اسلامی ایران ، شرط تحقق جرم نمی باشد .