منع اشتغال زوجه چیست؟
وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی منع اشتغال زوجه چیست؟ و شرایط منع اشتغال زوجه پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.
مقدمه منع اشتغال زوجه :
منع اشتغال زوجه یکی از موضوعات مهم حقوق خانواده است وحق اشتغال زن هم یکی از شروط ضمن عقد می باشد قضیه اشتغال زن می تواند یکی از موضوعات مهمی باشد که بسیاری از زوجین با آن روبرو شوند.
همان طور که می دانید یکی از با اهمیت ترین نهادها در هر جامعه نهاد خانواده می باشد از طرفی می توان گفت خانواده اولین گروهی است که فرد در آن شرکت می نماید و با آن روبرو می شود به همین خاطر اهمیت زیادی به همراه دارد و توجه زیادی به آن گردیده است به شکلی که در هر جامعه سعی شده است تا قوانین مرتبط برای آن به وجود آید تا از این راه به آن صیانت شود در قانون مدنی ایران هم در ماده ۱۱۰۴ حکم گردیده است زوجین بایستی در تشیید مبانی خانواده و تربیت فرزندان خود به یک دیگر کمک کنند و با هم همکاری کنند.
همان طور که همه ما متوجه شده ایم در قانون ایران بیشتر رواج است که ریاست خانواده را مرد برعهده گیرد و به همین خاطر برای مرد وظایفی را تشکیل داده اند و در مقابل اختیاراتی را به او واگذار کردند که گفته می شود یکی از اختیارات مرد همین منع اشتغال زوجه می باشد این امر برگرفته از ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی است که می‌گوید در روابط زوجین ریاست خانواده از خصایص شوهر تلقی می شود و به همین خاطر مرد نقش مهمی را در خانواده ایفا می کند.
حتی اگر به خانواده خود و نزدیکان خود هم نگاه کنیم این امر را می بینیم که مرد به نوعی نقش ریاست خانواده را بر عهده دارد و نقش پر رنگ تری نسبت به زن در جایگاه خانواده دارد خصوصا این که در کشور عزیز ما ایران هم این قضیه بیشتر به چشم می خورد البته همین جا باید اشاره شود که این جریان ریاست مرد بر خانواده خصوصا در کشور ما بیشتر جنبه عرفی به خود گرفته است و از جهتی نزد خانواده های ایرانی به صورت عادت گردیده است که مرد به گونه ای رییس خانواده حساب شود چه بسا خانواده هایی امکان دارد وجود داشته باشند که نقش زن را در خانواده پر رنگ تر نشان دهد.
حق اشتغال زن:
تا به الان تا حدودی متوجه این موضوع شدیم که در روابطی که بین زن و شوهر وجود دارد خصوصاً در کشور ما مرد از قدرت و تسلط بیشتری نسبت به زن برخوردار است و به همین خاطر هم وظایف بیشتری بر عهده وی می باشد که بایستی به آن بپردازد.
مبحث رایجی که برای بیشتر خانم‌ها پیش از ازدواج پیش می آید این مبحث است که در مورد منع اشتغال زوجه می باشد آیا شوهر این اجازه را دارد تا همسر خود را ممنوع از اشتغال نماید یا به بیان دیگر آیا مرد می تواند یا این قدرت را دارد که باعث ممانعت از اشتغال زن شود و او را ممنوع الکار کند؟
تا پایان این نوشته همراه ما باشید که به صورت جامع و کامل به پاسخ این سوالات برسید.
بر اساس ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی که به نوعی برای منع اشتغال زن بیان شده است
همان طور که چندی پیش هم گفتیم در قانون ایران ریاست خانواده توسط شوهر انجام می‌شود و به همین خاطر به غیر از وظایفی که شوهر دارد اختیاراتی به او واگذار شده است یکی از مهم ترین اختیارات شوهر نسبت به زن همین امکان منع اشتغال زوجه می باشد.
ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی بیان کرده است که شوهر اجازه دارد زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی و یا حیثیات خود یا زن باشد منع نمایند.
همچنین قانون حمایت خانواده هم در ماده ۱۸ خود بیان کرده شوهر می تواند با تایید دادگاه زن خود را از اشتغال به هر شغلی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع نماید البته باید گفته شود زن نیز اجازه دارد از دادگاه هم چنین درخواستی را کند.
با نگاه به مفاد متن این دو ماده در می یابیم که برای آن که مرد قادر باشد همسر خود را از اشتغال محروم نمایند لازم می‌باشد که آن شغل با مصالح خانوادگی حیثیت خود زن و یا حیثیت مرد منافاتی به دنبال داشته باشد در ادامه اموری که با مصالح خانوادگی و حیثیت زن یا شوهر در منافات است را بیان کرده ایم.
امور منافی مصالح خانوادگی:
مصالح خانوادگی و یا حیثیت زن و شوهر امری نسبی تلقی می‌شود و امکان دارد در هر فردی و خانواده ای دارای تفاوت باشد و به طور واقع یک قاعده مشخص شده و ثابت برای تشخیص آن وجود ندارد اما به صورت کلی می توانیم بگوییم که آن کاری مخالف با حیثیات و مصالح خانواده‌ای است که باعث می‌شود بنیان خانواده را تضعیف و سست نماید و یا این که در تربیت فرزندان مشکلاتی و خللی ایجاد کند و یا مورد دیگر سبب ایجاد اختلال در وضعیت اقتصادی خانواده گردد.
تشخیص امور مخالف مصالح خانواده:
تشخیص این که چه کاری مخالف با حیثیات و مصالح خانواده می باشد فقط و فقط با دادگاه می باشد یعنی این تنها قاضی است که بایستی با در نظر گرفتن عرف شرایط آن خانواده و ویژگی های شخصی زن و شوهر را بسنجد و بر اساس آن تشخیص دهد که آیا شغل زن با مصالح خانوادگی منافات دارد یا ندارد؟
شایان ذکر است که طبق ماده ۱۸ قانون حمایت از خانواده ناظر به شغل هایی که به صورت نا مشروع هستند نیست و به طور واقعی آن بخش از فعالیت هایی که بر اساس قانون نامشروع حساب می شوند مثلاً قاچاق کالا و ارز و یا قمار و غیره از این گونه مشاغل منع کردن زن از آن احتیاج به هیچ شرط و شروطی ندارد و شوهر به شکل مستقیم هم می تواند زن را از آن منع نمایند.
ضرورت رجوع به محاکم قضایی:
در قانون مدنی صحبتی از این مورد که به چه طرزی و چگونه می توانیم زن را از اشتغال منع کنیم به میان نیامده است اما بر اساس ماده ۱۸ قانون حمایت از خانواده که چندی قبل هم به آن نظر کردیم گفته شده است که مرد به منظور منع نمودن همسر خود از اشتغال بایستی تاییدیه دادگاه را کسب کند به بیان ساده تر شوهر اجازه ندارد به شکل خود سرانه همسر خود را از اشتغال ممنوع نماید حتی چنانچه شغل وی با مصالح خانوادگی و حیثیات زن یا مرد در منافات باشد.
مرد تنها موقعی می تواند زن خود را از شغل منافی مصلحت خانوادگی ممنوع گرداند که ابتدا به دادگاه رجوع کند و این کار را به دست قاضی بسپارند در شرایطی که قاضی هم آن را تعیین نمود که شغل زن مخالف با مصالح خانوادگی و حیثیت است در این هنگام قاضی حکم صادر می نماید و مرد در طی آن می تواند زن خود را از اشتغال به آن شغل محروم نماید و بر این اساس زن دیگر مجاز به شاغل بودن و فعالیت نیست.
نکته مهم و جالبی که در این جا وجود دارد در ادامه ماده ۱۸ قانون حمایت خانواده همچین حقی برای زن هم وجود دارد بر این اساس یعنی این که زن هم اجازه دارد به دادگاه مراجعه کنند و تقاضا نمایند که دادگاه حکم منع اشتغال همسر از شغل منافی مصالح خانوادگی را صادر نمایند دادگاه هم شرایط را می‌سنجد و در شرایطی که متوجه شود که شغل شوهر با حیثیات خانوادگی در منافات است شوهر را از اشتغال به شغل گفته شده منع می نماید.
لازم به ذکر است که اگر شوهر به راهی غیر از حکم دادگاه همسر خود را از شغلی که به آن مشغول است و بدان علاقه دارد منع کند زن اجازه دارد که به دادگاه رجوع کند و تقاضای رفع ممانعت نمایند در همچین مواقعی دادگاه وظیفه دارد تا مانع از اقدامات شوهر برای جلوگیری زن از اشتغال گردد و حکمی به منظور اعاده شغل سابق زن نمایند.
شرط زن موقع عقد نکاح:
خیلی از افراد این اعتقاد را دارند که چنانچه زن موقع عقد نکاح شرط کند که شاغل است و مشغول به کار است یعنی این موضوع را از ابتدا بیان دارد همسرش اجازه ندارند وی را از اشتغال منع نمایند
که همین کار سبب ساقط شدن حق مرد برای منع نمودن اشتغال زن باشد با این وجود عده ای دیگر هستند که این قضیه را نادرست می دانند و با وجود شرط ضمن عقد هم شوهر را فردی مجاز برای منع زن از شغل منافی حیثیت می دانند.
البته می توان گفت که شاغل بودن زن موقع عقد یا شرط اشتغال زن در عقد نامه از موضوعاتی می باشد که در حالت مطرح نمودن دعوا در دادگاه مورد توجه قاضی باقی می شود و نشانه ای حاکی بر رضایت شوهر در مورد اشتغال زوجه می باشد.
یک جمع بندی کلی
به نظر می آید که می توان گفت مبحث منع اشتغال زوجه از سمت شوهر مواردی احصا شده در قانون مدنی نمی باشد که بتوانیم از بین آن ها موضوعاتی را بیابیم تا زن را از اشتغال منع نمایند.
ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی می تواند فی ما بین فرهنگ ها و خانواده ها و اشخاص گوناگون به راه های مختلفی نقد گردد و به نوعی بیشتر جنبه عرفی به همراه دارد مباحثی که در فوق گفته شد ابعاد گوناگون به همراه دارد.