دادیار کیست ؟

وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی دادیار کیست؟و شرایط دادیار چیست؟پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

مقدمه دادیار :

بعد از احراز یک جرم به وسیله ی مجرم یا مجرمین بر اساس قانون به منظور دریافت تحقیقات بیشتر از جرم و شناسایی مظنونین و مطلعین و مرتکب این جرم ضرورت دارد مراتب و تشریفات قانونی از طرف مراجع انتظامی و قضایی انجام شود.

برای رسیدن به این نتیجه امکان دارد در مسیر دادرسی به پرونده اشخاص مختلف بر اساس تکلیف، موضوع مورد بررسی قرار بگیرد که در مقررات ایران اولاً نخستین فردی که در مرجع قضایی بعد از ثبت شکایت، بررسی و ملاحظه پرونده را انجام می‌دهد، دادیار می باشد.همچنیم پیشنهاد میشود که به سایت دادیار مراجعه کنید زیرا هم به معرفی وکیل ارث در شیراز پرداخته هم کمک شایانی به شما عزیزان در حل مشکلاتتان می نماید.

 مفهوم دادیار

با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری به منظور دادرسی به شکایات انجام شده به وسیله ی اشخاص باید این موضوع در دو مرحله انجام شود. به بیان دیگر دادرسی کیفری در قانون ایران دو مرحله‌ای است که هر موضوع به منظور تحقیقات نخست در دادسرا و بعد از آن برای صدور حکم نهایی و مجازات قانونی در دادگاه اقامه می شود.

ریاست دادسرا بر دوش دادستان است و دادستان بر وظایف همه پرسنل و کارکنان قضایی ناظر خواهد بود.

به اضافه دادستان مقام تعقیب و بازپرس و دادیار مقام تحقیق تلقی خواهد شد.

پس دادستان در جایگاه مقام تحقیق دارای این اختیار قانونی می باشد که در جرایمی که قابل گذشت نیست، حتی بدون شکایت شاکی جرم را اعلام کند و موضوع را به منظور ملاحظه و بررسی بیشتر به دادیار و بازپرس رجوع دهد. ضرورت دارد این نکته نیز  گفته شود که چنان چه موضوعی شاکی داشته باشد بعد از ثبت شکایت بر اساس سیستم اداری حاکم دادسرا، موضوع به دادیار و بازپرس رجوع داده می شود.

اما در مفهوم دادیار باید اضافه نمود که دادیار از جمله مقامات قضایی تلقی می‌شود که زیر نظر و آموزش دادستان در مسیر بررسی و اجرای مجازات مجرمین به بقیه مقامات و مسئولین قضایی یاری می رساند. مثلاً دادیار اظهارنظر، پرونده رجوع شده به او را مثل بازپرس مورد رسیدگی قرار می‌دهد و در نهایت قرار نهایی را صادر می کند.

وظایف دادیار:

جرم و علل وقوع آن  و قرار تعقیب و اقامه دعوا و طرح دعوا از بابت حقوق فقهی و الهی از جمله وظایف دادیار تلقیمی شود. با توجه به این که هر جرم دو وجه ی حق الناس و حق اللهی دارد در شرایطی که جرم دارای وجه ی حق الناس باشد آن بخشیده شود. دادیار آن جرایم را از نظر حق الهی مورد بررسی قرار می دهد و اسناد و مدارک ضروری برای صدور حکم را به قاضی ارجاع می کند.

انواع دادیار:

در قانون جمهوری اسلامی ایران دادیار  به انواع مختلفی تقسیم می شود. دادیار تحقیق ، دادیار اجرای احکام دادیار اظهارنظر و دادیار نماینده دادستان در دادگاه.

دادیار ارجاع:

با توجه به این که امور کیفری و اعمال تحقیقات مقدماتی جرایم ، از جمله اختیارات قانونی دادستان محسوب می‌شود، دادیارانی که به نمایندگی از دادستانی تکالیف را انجام می‌دهند، دادیار ارجاع محسوب می‌شوند.

ارجاع پرونده های کیفری به بازپرسی یا دادیار تحقیق به منظور عمل به تحقیقات مقدماتی از تکالیف دادستان است. اما دادستان قادر است انجام این تکالیف را مثل سایر تکالیف خود به معاون یا یکی از دادیاران که دادیار ارجاع خوانده می شود بسپارد.

دادیار تحقیق:

بر اساس بند – و – ماده ۳ قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب، دادستان قادر است تحقیقات مقدماتی راجع به جرایم به جز جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری استان واقع شده است، را به طور شخصی انجام دهد یا به دادیار بسپارد.

دادیار تحقیق با ارجاع این تکلیف از طرف دادستان به انجام تحقیقات مقدماتی در مورد جرایم می‌پردازد. در این صورت نقش دادیار تحقیق بسیار شبیه به نقش بازپرس می‌باشد. صدور قرار مجرمیت و قرار منع تعقیب و موقوفی تعقیب و تعلیق تعقیب و عدم صلاحیت و قرار اناطه کیفری از جمله اختیارات دادیار تحقیق می باشد. که چنان چه دادستان با این قرار توافق نماید، در حکم تصمیم دادسرا خواهد بود و اجرا می شود

دادیار اظهارنظر:

از جمله تکالیف دادستان اظهار نظر راجع به قرارهای صادر شده از سوی دادیار تحقیق و بازپرس می باشد. با توجه به تبصره ۵ ماده ۳ قانون تشکیل دادگاه عمومی و انقلاب در امور کیفری، دادستان یکی از دادیاران باتجربه خود را به منظور اظهار نظر راجع به قرارهای صادره از طرف بازپرس و دادیار تحقیق مشخص می نماید که به عنوان دادیار اظهارنظر می کند.

دادیار اظهارنظر راجع به قرارهای نهایی یا مقدماتی بازپرس مثل قرار بازداشت موقت و قرار تشدید تامین و نقض قرار تامین خواسته و در مورد قرارهای دادیار تحقیق اظهارنظر می‌کند.

هنگامی که دادستان این تکلیف بسیار پر اهمیت را به او سپرده است بنابراین دادیار اظهارنظر از همان تکالیف و اختیارات دادستان بهره‌مند می‌شود. در برخی موارد خاص قانونی بازپرس موظف به پیروی از نظر دادیار اظهارنظر می باشد. با توجه به نظر مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، اگر دادستان یا دادیار اظهارنظر تحقیقات بازپرس را دچار نقض بداند، قادر است آن را تکمیل کند و بازپرس موظف است که درخواست قانونی دادستان را اجرا نماید.

دادیار نماینده دادستان در دادگاه:

بعد از آن که مجرمانه بودن اقدام متهم تشخیص داده شد و کیفرخواست به دادگاه ارسال شد از نظر قانونی باید مقامات قضایی در قالب مدعیان حقوق از کیفر خواست صادر شده دفاع کنند که این تکلیف بر دوش دادیار نماینده ی دادستان است.

دادیار اجرای احکام:

عموماً در هر دادسرایی با ابلاغ دادستانی و معاون او یک یا چند نفر از دادیاران به عنوان دادیار اجرای احکام ، تکالیف خود را در واحد یا شعبه اجرای احکام انجام می‌دهند و رای صادر شده از طرف دادگاه کیفری را به اجرا می‌رساند.

دادیار یا  نماینده دادستان در دادگاه با عنایت به بند ج ماده ۱۴ اصلاح قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب ضرورت دارد که دادستان یا معاون اول یا یکی از دادیاران با گزینش دادستان در جلسات دادگاه کیفری حضور یابند.

با توجه به این که دادستان به خصوص در شهرهای بزرگ خودش قادر نیست به سبب بخش وسیعی از پرونده های کیفری این امر را انجام دهد، این تکلیف را به یک یا چند نفر از دادیاران خود می‌سپارد. دادیاران مسئول، به عنوان نماینده دادستان در جلسات دادگاه کیفری حضور یافته و از کیفرخواست صادر شده دفاع می نمایند.

بر اساس قسمت دوم تبصره ۲ ماده ۲  قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری دادستان شهرستان مرکز استان یا معاون اول یا یکی از دادیاران به تعیین دادستان، تکالیف دادستان را در دادگاه کیفری استان انجام می دهد.

دادستان موظف است در جلسات دادگاه حضور یابد یا نماینده خود را به منظور حضور یافتن معرفی کند و با توجه به این که حضور او همواره میسر نیست،  او قادر است یک یا چند تن از دادیاران را به منظور شرکت در جلسات دفاع از کیفرخواست به دادگاه معرفی بنماید.

ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص بیان داشته است که در کل جلسات دادگاه کیفری دو، دادستان یا معاون اول یا یکی از دادیاران به انتخاب دادستان قادر هستند برای دفاع از کیفرخواست حضور پیدا کنند. جز این که دادگاه حضور این افراد را لازم بداند که در این خصوص و در کل جلسات دادگاه کیفری یک، حضور دادستان یا نماینده او ضرورت دارد. عدم حضور این افراد سبب توقف رسیدگی نخواهد شد. جز آن که دادگاه حضور آن ها را ضروری بداند.

دادیار ناظر زندان:

با توجه به قانون دادیار ناظر زندان قادر است درخواست تخفیف و تبدیل و مواردی از این دست را از قاضی که حکم را صادر کرده بنماید. به همین سبب دادیار ناظر زندان واسطه ای بین زندانیان و دادستان است و پیشنهاد تخفیف و تبدیل مجازات را با در نظر گرفتن شرایط حاکم به گوش دادستان می رساند.

تفاوت دادیار و بازپرس:

پس از آشنایی با موارد بالا در قانون آیین دادرسی کیفری نباید چنین دریافت شود که تکالیف بازپرس و دادیار با هم یکی می باشد. در این خصوص باید اظهار کرد که هرچند ریاست دادسرا با دادستان است، اما بازپرس در اعلام نظر خود در مورد پرونده‌ای که به او ارجاع شده است استقلال رای خواهد داشت و دادستان حق دخالت در تصمیم گیری قضایی بازپرس را ندارد و ضمن آن که نصب بازپرس نیز به وسیله مرجع قضایی بالاتر از دادستان انجام می‌شود.

اما در مورد دادیار بحث فرق می‌کند. همه تصمیمات و اقدامات دادیار باید به سمع و نظر دادستان و تایید و تصویب او برسد و نیز دادیار به وسیله ی دادستان و زیر نظر او انجام وظیفه می‌کند. پس مکلف به انجام فرمان‌های دادستان می باشد.

رسیدگی دادیار به همه جرایم:

درست است که دادیار اظهارنظر، همچون بازپرس قادر است به موضوع رسیدگی و دادرسی کند و قرار لازم که شامل بازداشت موقت یا جلب به دادرسی می باشد را صادر کند، اما با توجه به این که در اصل دادیاران نسبت به سایر مقامات قضایی از تجارب کمتری برخوردار هستند به همین سبب قانونگذار در بخشی از جرایم مهم ارجاع شکایت کیفری به دادیاران را ممنوع اعلام نموده است .

به بیانی دادیار در این خصوص امکان دادرسی نخواهد داشت. با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری، مواردی که دادیار صلاحیت رسیدگی به آن ها را ندارد از جمله جرائم موجب مجازات حبس ابد، جرایم موجب مجازات سلب حیات مثل اعدام و قصاص، جرائم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی نسبت به تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیشتر از آن و جرایم موجب مجازات تعزیری درجه ۳ به بالا یعنی حبس ده سال به بالا و جرائم سیاسی و مطبوعاتی می شود.همچنین پینشهاد میشود در مورد بحث مهلت پرداخت دیه به سایت دادیار مراجعه نمایید.