سند مجعول چیست؟

وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی سند مجعول چیست؟و شرایط سند مجعول چیست؟پرداخته تا به بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

مقدمه سند مجعول :

در این نوشته ما به جرم جعل سند می پردازیم نخست لازم است تعریفی از سند بدهیم و انواع سند ها را هم نام ببریم و در آخر به بررسی جرم جعل می رسیم.

به هر نوشته ای که برای ثابت کردن دعوا مورد استفاده باشد سند می گویند همان طور که گفتیم سند نوشته است پس همین جا متوجه می شیویم چیزی که نوشته و به طور کتبی نیست سند نیست.

خوب شاید بپرسید یعنی چه؟ یعنی مثلا صدای ضبط شده ی کسی حکم سند ندارد و یا عکس خاصی سند به حساب نمی آید. وقتی خواهان دعوایی را انجام می دهد از او می خواهند سندی برای حرف هایش بیاورد  خواهان در صورت سند داشتن آن ها را به محضر دادگاه می آورد و دفاع خود را شروع می کند همچنین در مقابل خوانده هم اگر دارای سند و اسنادی باشد به آن ها رجوع می کند و دفاع می کند.به این نکته نیز توجه کنید که ضبط صدا جرم است و در باره آن میتوانید مقاله جرم ضبط صدا را مطالعه نمایید.

انواع سند در حقوق ایران:

-اسناد رسمی

-اسناد عادی

تلاش میشود که در ادامه شما با هر دو تعریف این اسناد به خوبی آشنا شوید این که اسناد به دو نوع تقسیم شده است مهم است چون ویژگی هایی که این دو سند دارا است با هم تفاوت دارد.

اول به تعریف سند رسمی می پردازیم که از اهمیت بالایی برخوردار است به سندی رسمی گفته می شود که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا همچنین دفاتر اسناد رسمی یا زیر نظر مامورین رسمی بر اساس قانونی ایجاد شده باشد پس سند رسمی باید طبق شرایطی که نام بردیم ایجاد شده باشد که قابلیت عنوان سند رسمی به خود گیرد.

تعریف سند عادی بسیار ساده است اگر شرایطی که برای سند رسمی گفتیم در سندی نباشد پس آن سند یک سند عادی محسوب می شود.

این طور که مشخص شد پس معلوم است سند رسمی با سند عادی تفاوت هایی دارند یکی از تفاوت هایی که چندی پیش گفتیم همین بود که سند رسمی زیر نظر مامورین صلاحیت دار ایجاد می شود اما سند عادی خیر.اما ما می خواهیم به با اهمیت ترین تفاوت آن ها در اینجا بپردازیم که این تفاوت مهم ربط به جرم جعل سند دارد.

این که چه ادعا هایی راجب اسناد داده میشود مهم است مثلا در دعوایی سند ارایه می شود که حالا این سند یا عادی است یا رسمی حالا کسی که سند علیه او شده می تواند به آن سند ادعای تردید و شک داشته باشد که آیا این سند جعل است و یا آن را انکار کند در سندی که عادی باشد که راحت می شود این ادعا ها را انجام داد

اما در سندی که رسمی است تنها می توان ادعا به جعلی بودنش کرد یعنی در سند رسمی نمی شود ادعایی در خصوص تردید و انکار کرد و این تردید و انکار برای اسناد عادی است که مشکلی نیست و مجاز است این مورد های نام برده شده یک راه دفاع است که یک نوع دفاع شکلی است دفاع شکلی در مقابل دفاع ماهوی است دفاع ماهوی وقتی است که فرد سند را باطل حساب می کند و یا ادعا دارد معامله ای که راجع به موضوع این سند است فسخ شده است.

دفاع شکلی قسمت هایی مثل انکار/ تردید/ جعل دارد.در انکار چه اتفاقی می افتد؟ فرد در انکار حتی امضای خودش را انکار اعلام می کند و منکر امضای خودش می شود و بیان می دارد این امضای من نیست یا امضای من اصلا به این شکل نیست.

برای تردید سند برای خود فردی که امضا گردیده و الان منکر آن است دعوا تشکیل نشده  برای قایم مقام او به عنوان مثال وراث او  دعوا تشکیل شده است که در این جلسه ورثه به عنوان مثال می گویند نه این اصلا امضای پدر ما نیست. اما جعل سند موقعی است که فرد مدعی است مثلا کلمه اضافه ای در سند به چشم  می خورد که قبلا در سند نبوده است یا مدعی می شود کلمه ای در سند نیست یا پاک شده که قبلا وجود داشته است.

مفهوم جرم جعل:

همان طور که مستحضر هستید معنی لغوی جعل دگر گون کردن و منقلب بودن است. و همان طور که باز هم می دانید مفهوم حقوقی آن این است که قلب تقلب آمیز حقیقت به ضرر دیگری است و همچنین ساختن یا متغیر کردن نوشته همراه با نیرنگ و گول زدن برای جا زدن به حکم اصل است و این کار به زیان دیگری است.

مصادیق جعل:

در قانون ما تعریف مشخص شده ای از جرم جعل انجام نشده است و فقط مصداق های آن ذکر شده است

چند مورد از با اهمیت ترین مصداق های جرم جعل را نام می بریم:

تولید یا خلق کردن سند.

خراشیدن و همچنین تراشیدن سند.

متغیر کردن نوشته هایی که در سند است.

متغیر کردن تاریخ سند.

جعل کردن مهر و تقلید امضای سند.

الصاق یک نوشته به نوشته دیگر.

اگر شخصی که سند بر علیه اوست مدعی شود که در سند دست کاری شده و تغییری در سند صورت گرفته است یعنی دارد ادعای جعل سند میکند.

باید متذکر شد که جرم جعل مثل بسیاری از جرم های دیگر سه رکن اصلی دارد که شامل رکن مادی/ رکن معنوی/ و عنصر قانونی می شود.

رکن مادی جرم رفتار/ اوضاع و احوال/ و نتیجه را در بر می گیرد اوضاع و احوال در این جرم شامل موضوعاتی میشود از قبیل این که ساختن یا متغیر کردن باید تقلب آمیز باشد.یعنی باید بتواند اشخاص را به اشتباه بکشاند و اشخاص سندی که جعل شده را اصل تصور کنند.

باید ذکر شود که همین که به اشتباه بیندازد کافی است و اصلا لازم نیست اشخاص به صورت کلی بی اشتباه بیفتند در حد همین که توانایی قابلیت را داشته باشند جرم جعل انجام شده است. بحث سومین قسمت در مورد عنصر مادی در خصوص نتیجه می باشد متوجه باشید این جرم نوعی جرم مطلق است یعنی احتیاجی به این که  حتما به افراد ضرر برسد نیست.

رکن معنوی هم یعنی به جز سو نیت عام که کاملا آگاه است به انجام آن یک سو نیت خاص هم داشته باشد که با همین سو نیت خاص است که باعث می شود تقلب و جعل را جای اصل زد.

عنصر قانونی هم هماند موادی می باشد که قانون گذار در مواد پانصد و بیست و سه تا پانصد و چهل و دو قانون مجازات اسلامی معین کرده است.

انواع جعل سند:

جعل سند به صورت مادی است یا معنوی. جعل مادی سند هنگامی است که فرد یکی از مصداق های درون ماده پانصد و چهل و دو قانون مجازات اسلامی را انجام داده باشدبه طور مثال به سند کلمه ای بیفزاید یا از سند کلمه ای را پاک کند لازم به ذکر است جرم جعل سند به دو حالت انجام می شود:

حالت اول تنها ادعا جرم جعل می باشد

حالت دوم ادعای جرم جعل با معین کردن فرد جعل کننده می باشد.

جعل مفادی یا همان جعل معنوی سند یک نوع جعل است فقط به وسیله کارمندان دولتی انجام می شود یعنی در شکل سند چیزی مورد تغییر نشده است ولی تنها سند بر عکس واقعیت آن انجام شده است.به این نکته دقت کنید جعل مفادی فقط برای سند های رسمی مطرح است. به این دلیل که در سند هایی که به شکل سند عادی هستند کاری به مامورین مربوطه و ذفاتر مربوطه نداریم طرفین خودشان سند را بین خود امضا کرده اند.

مجازات جرم جعل:

در مواد پانصد و بیست و چهار تا پانصد و سی و شش قانون مجازات اسلامی مجازات های جرم جعل بیان گردیده است.که البته میتوانید در مورد تخفیف مجازات ان در سایت دادیارمطالعه کنید. باید گفت با اهمیت ترین قسمت جعل در سند ها است که مشمول جعل در سند عادی و جعل در سند رسمی میشود.

مرجع صلاحیت دا ررسیدگی به جرم جعل:

این جرم به هر حال باید در دادگاه کیفری انجام شود و در دادگاه حقوقی تنها اجازه دارید برای سندی که بر علیه فردی است ادعای جعل کرد اما حتما برای رسیدگی آن باید به دادگاه کیفری روید. برای این که دادگاه کیفری را درست انتخاب کنید باید به جز صلاحیت ذاتی صلاحیت محلی را هم رعایت شود یعنی منظور این است دادگاه باید جایی باشد که جرم در حوزه قضایی آن صورت گرفته باشد  و یا این که جرم در آن جا کشف شده باشد و دیگر این که متهم در آن مکان مورد دستگیری شده است.