حکم جلب چیست؟
وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی حکم جلب چیست؟و شرایط حکم جلب پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.
مقدمه حکم جلب :
لفظی که بیشتر مردم به اسم حکم جلب می شناسند، در قانون به نام قرار جلب یا دستور جلب ذکر میگردد.
در قانون لفظ حکم و قرار باهم فرق دارد و نتا یج مختلفی هم دارند. هرگاه که دعوایی طرح شود و دعوای منظور به وسیله قاضی دادگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.در ادامه باید بگوییم که وکیل ارث در شیراز بایستی به تمام حق و حقوق مردم در زمینه ارث و میراث تسلط داشته باشد.از این رو ما به شما پیشنهاد میکنیم که به سایت دادیار مراجعه کنید زیرا که به معرفی یک وکیل با تجربه در شیراز میپردازد و کمک شایانی به شما عزیزان در زمینه حق و حقوقتان می نماید.
در پایان رسیدگی، قاضی نظر خود را به شکل حکم صادر می کند این حکم تمام کننده دعوا است به این معنی که با صادر کردن حکم در مورد پرونده تکلیف آن مشخص شده واز آن دادگاه رسیدگی خارج می گردد اما قرار جلب یا دستور جلب با حکم تفاوت دارد. چون تمام کننده دعوا نیست.
در این مبحث تصمیم داریم درباره قرار جلب در موارد حقوقی و موارد کیفری مطالبی را ارائه دهیم تا با استفاده از این مطالب بتوانیم فرد مورد نظر را برای گرفتن حق جلب کنیم
قرار جلب به دادرسی :
وقتی شکایتی نسبت به کسی مطرح میشود و تحقیقات در مورد او صورت می گیرد، مقام قضایی که در دادسرا حضور دارد: مثل بازپرس یا دادیار تصمیمات مختلفی نسبت به متهم می گیرد . از جمله ی این تصمیمات، قرار منع پیگیری و قرار منع تعقیب متهم می باشد.
از قرار های دیگری که در موارد خاص صادر می شود، قرار موقوفی تعقیب است. اگر مجرمیت متهم در برابر بازپرس محقق شود، بازپرس قرار مجرمیت را صادر می‌کند و پرونده را به دادستان انتقال داده تا کیفرخواست مربوط را صادر نماید.
بازپرس به موضوع رسیدگی می کند و برای متهم قراری تحت عنوان منع پیگیری یا منع تعقیب صادر می کند. بازپرس به متهم ابلاغ می‌کند که دلایل کافی نداشته یا عملی که به او نسبت داده شده جرم نبوده است و به همین سبب قابل تعقیب نمی باشد. در چنین مواردی شخص دادستان و شاکی حق دارند، نسبت به این موضوع اعتراض یا تجدید نظر خواهی کنند.
هنگامی که شاکی یا دادستان از قرار صادره، تجدید نظر خواهند یا نسبت به آن اعتراض می کنند، برای رسیدگی به این اعتراض، پرونده به دادگاه فرستاده میشود و دادگاه موضوع را ملاحظه و بررسی می‌کند.
برگه جلب می‌تواند سیار باشد. به این معنا که در محدوده قضایی دادگستری خاص، این امکان وجود دارد که برگه هایی در دست مامورین باشد تا هر گاه متهم را مشاهده کردند، او را دستگیر و به بازپرسی انتقال دهند. اما در مورد قرار جلب، موضوع متفاوت است. یعنی شکایت نسبت به کسی مطرح میشود که تحقیقات در مورد او انجام میشود. اما مقام قضایی یعنی شخص بازپرس چند تصمیم مختلف می گیرد.
بالاخره قرار مجرمیت نسبت به متهم صادر می شود و نزد دادستان فرستاده شده تا کیفر خواست را در مورد او صادر نماید و در کیفرخواست مربوطه، موادی را که با ارتکاب متهم تطابق دارد، اظهار نماید و پرونده را جهت رسیدگی به دادگاه ارسال کند. البته لازم به ذکر است در دادسرا بحث تخفیف مجازات مطرح نمیشود تا در مورد آن صحبت کنیم و خوب است بدانید تنها در دادگاه قضات ما میتوانند مجازات هارا تخفیف دهند.
انواع قرار جلب در قانون :
-نخستین نوع قرار جلب، قرار جلب عادی می باشد. دراین نوع قرار، قضات قرار جلب را جهت اجرا به کلانتری مخصوص اطلاع می دهند. این قرار هنگامی صادر می گردد که شما به عنوان شاکی اظهار می کنید که شخص مورد نظر در مکانی زندگی می کند که شما از آن مکان اطلاع دارید و از مکان زندگی شخص با خبر هستید.
نوع دوم قرار جلب، قرار جلب سیار می باشد، و هنگامی صادر می گردد که شما عنوان شکایت کننده ازمکان زندگی شخص منظور آگاهی نداشته باشید و یا این که مطلع باشد اما شخص از آن مکان فرار کرده باشد. در این مواقع قضات قرار جلب را به طور سیار صادر خواهند کرد
قرار جلب در امور کیفری
قرار جلب در موارد کیفری قراری است که در هر قسمت از دعوا به امر قاضی رسیدگی کننده به خاطر دستگیری اشخاص صادر می گردد و بر اساس آن اشخاص در دادگاه حضور می یابند.
قرار جلب در امور کیفری در دو صورت صادر می شود که که به بیان آن می پردازیم:
مجبور کردن شخص به اجرای حکم
بخش اول، هنگامی اتفاق می افتد که حکمی مخالف شخص صادر شده است و در مراحل اجرا می باشد و قاضی حکم می دهد تا شخص را جهت انجام دادن حکم دستگیر کنند. هم چنین میتوانید در مورد توقف اجرای حکم در مقاله مربوطه مطالعه نمایید
انجام تحقیقات بیشتر:
بخش دوم هنگامی صادر می گردد که تاکنون اتهامی مخالف شخص اثبات نشده است. اما قاضی اقدام به صادر کردن قرار جلب می کند. تا بتواند با حاضر کردن شخص، بررسی زیادی نموده و به پرونده رسیدگی کند. در این مواقع، شخصی تاکنون به عنوان گناهکار شناخته نشده است.
اما علت هایی موجود است که تهمت ها را معطوف به او می کند. در این صورت پیش از دستگیری، شخص را به دادگاه فرا می خوانند. اما اگر احضار دادگاه را نپذیرد برای دستگیری او از طرف قاضی صادر کننده قرار جلب صادر خواهد شد.
تفاوت جلب با توقیف
گفتنی است که جلب متهم با توقیف متهم تفاوت‌هایی به شرح زیر دارد:
جلب متهم :
جلب و دستگیری در مرحله تحقیقات مقدماتی، اقدامی است که به موجب آن مظنون یا متهم به طور موقت و به عنف برای تحقیق در اختیار ضابطان و سپس مقام قضایی قرار می گیرد.
جلب اشخاص در جرایم غیر مشهود:
باید با اجازه مقام قضایی صورت گیرد از طرفی در مواردی بازپرس می‌تواند بدون آن که ابتدا احضاریه فرستاده باشد، دستور جلب متهم را صادر نماید.
گفتنی است که علاوه بر جلب متهم در مورد اشخاص دیگری از قبیل شاهد و مطلع و کارشناس نیز امکان جلب وجود دارد.به طوری که این اشخاص اگر بعد از احضار یا دعوت بدون عذر موجه حاضر نشوند به دستور مقام قضایی جلب خواهند شد.
توقیف متهم که از آن به بازداشت موقت یا توقیف احتیاطی تعبیر میشود، اگر چه همانند دستور جلب اقدامی قضایی است، لیکن دارای ویژگی های خاصی است که آن را از اقدامات قضایی مشابه متمایز می کند.
اولاً. بر خلاف جلب، توقیف، برای مدت طولانی به عمل می آید که گاهی تا ختم رسيدگي و صدور حکم نیز ادامه می یابد.
ثانیاً، توقیف متهم متعاقب حضور او نزد مقام قضایی یا جلب او صورت می گیرد.
ثالثاً، مقام قضایی قبل از صدور قرار بازداشت موقت باید تناسب آن را مد نظر قرار داده و مستند قانونی و ادله آن و حق اعتراض متهم را در متن قرارداد ذکر کند.
گفتنی است که بر اساس مواد قانونی، فقط امکان توقیف متهم وجود دارد. وسایل اشخاص از قبیل شاهد، مطلع و کارشناس و خبره و… را به شرطی می توان توقیف کرد که جرمی را مرتکب شده باشند و به تعبیر ی خود در موقعیت اتهام قرار گیرند.
قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه :
جلب به رسیدگی یا جلب به دادرسی، یعنی دادگاه تعیین می کند که این پرونده در شرایطی که واجد قرار مجرمیت و کیفرخواست باشد، قابلیت طرح در دادگاه را دارد و برای رسیدگی در ماهیت پرونده به بازپرسی ارجاع می شود. بازپرس وظیفه دارد بر اساس نظر دادگاه قرار مجرمیت صادر نماید و بر اساس آن کیفر خواست صادر می شود و این بار پرونده جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه بازگشت داده خواهد شد.
احتیاط لازم آن است که پرونده هایی از این دست به دادگاهی که قرار جلب به دادرسی صادر نموده بود، انتقال داده نشود. بلکه در دادگاه دیگری مورد رسیدگی قرار بگیرد. اما عملاً بر اساس نظر دیوان عالی کشور یا کمیسیون مشورتی قوه قضاییه بلا اشکال است که همان دادگاهی که قرار جلب به دادرسی را صادر می کند از نظر ماهوی به پرونده رسیدگی کند.
اگر از نظر دادگاه، قرار منع تعقیب با درنظر گرفتن مفاد پرونده و دلایل و مدارکی که از سوی شاکی اعلام شده است، صحیح و بر اساس موازین قانونی نباشد، با درست تشخیص دادن اعتراض شاکی، قرار منع تعقیب او نقض میشود و قرار جلب به محاکمه از سوی دادگاه صادر شده و پرونده به منظور اجرای این قرار به دادسرا بازگشت داده می شود.
در این جا دادسرا وظیفه دارد، به اقتضای ملاحظات پرونده و اندازه اقدامات و تحقیقاتی که قبلاً انجام شده، تحقیقات و اقدامات لازم را با منظور تکمیل فرآیندهای مرحله تحقیقات مقدماتی انجام دهد. اگر متهم، بازجویی، تفهیم اتهام و احضار نشده باشد، این احضار و بازجویی و بر اساس نظر دادگاه به شخص متهم انجام می شود.
بعد از آن قرار تامین مقتضی صادر می گردد و سرانجام آخرین دفاع متهم دریافت شده و قرار مجرمیت و کیفرخواست با صراحت، از نظر دادگاه صادر و پرونده به دادگاه فرستاده می شود. روشن است تمامی اقدامات و تحقیقاتی که در این مرحله در دادسرا انجام می شود،
بر اساس نظر دادسرا نمی باشد. بلکه با توجه به رای و نظر دادگاه و به منظور اجرای قرار جلب به دادرسی صادر شده از طرف دادگاه می باشد.
بنابر این لازم است در همه اقدام ها و اظهار نظرها، اصطلاح بر اساس نظر و رای دادگاه در تمامی صورت جلسه ها و برگه ها درج گردد. بر این اساس، دادسرا، بعد از تحقیقات جدید که بر طبق نظر دادگاه انجام داده است، حق صدور قرار منع تعقیب دوباره ندارد. همان طور که قادر نیست از اظهار نظر پیشین خود سرپیچی کرده و به تقصیر یا مجرمیت متهم رای دهد.
حتی اگر اقدامات و تحقیقات جدید دادسرا دلالت بر مدارک جدیدی داشته باشد که اتهام شخص متهم را ثابت نماید. چون دادسرا قبلاً رای خود را اظهار داشته و این رشته شامل قاعده فراغ شده است و این امکان را ندارد که برعکس آن چیزی که قبلاً اعلام و اظهار کرده ،رای دیگری را اظهار کند.
قرار نهایی جلب به دادرسی و موقوفی تعقیب :
یکی از مراحل با اهمیت دادرسی در دادسراها، مرحله دریافت آخرین دفاعیات متهم بعد از خاتمه ی تحقیقات و قبل از صدور یکی از قرارهای نهایی می باشد. با در نظر گرفتن این که قرار جلب به دادرسی هم یک قرار نهایی می باشد، باید قبل از صدور آن آخرین دفاعیات متهم اخذ شود.
دریافت آخرین دفاع متهم نیازمند آن است که به متهم احضاریه ابلاغ شده باشد و زمان طولانی در این مسیر باید صرف شود. پس اگر متهم در مرحله ی دادسرا برای ارائه آخرین دفاعیات خود حاضر شو،د باید این نکته را مد نظر داشته باشد که این احضاریه قادر است این مطلب را بیان کند که بازپرس می خواهد قرار جلب به دادرسی را صادر نماید.
بنابر این فراهم کردن مقدمات دفاعیات مناسب به وسیله متهم و وکیل او در این مرحله بسیار حائز اهمیت می باشد. زیرا این مرحله، آخرین مرحله ای می باشد که متهم می تواند بازپرس را قانع کند تا قرار منع تعقیب صادر نماید و نه قرار جلب به دادرسی. البته باید متهم به ضرورت آن حاضر شود.
بعد از قرار جلب دادرسی :
بعد از قرار جلب به دادرسی چه می شود؟ بعد از صدور قرار جلب به دادرسی از سوی بازپرس، پرونده باید سریعاً به نظر دادستان یا دادیار اظهار نظر، برسد و دادستان یا دادیار اظهارنظر باید طی مدت سه روز در مورد این قراری که صادر شده است، نظر خود را اعلام کند. این اظهار نظر دادستان یا دادیار اظهارنظر، ممکن است با قرار جلب به دادرسی موافق یا مخالف باشد. اگر موافق باشد، کیفر خواست صادر می شود. اگر مخالف باشد، پرونده به بازپرس برگردانده می شود.
اگر بازپرس هم چنان بر نظر خود اصرار ورزد، پرونده برای حل این اختلاف به دادگاه کیفری مربوطه فرستاده میشود. این نکته را هم باید در نظر داشت که این امکان وجود دارد که دادستان بدون موافقت یا مخالفت با قرار جلب به دادرسی، نخست تکمیل تحقیقات را از بازپرس درخواست نمایند.