واخواهی چیست؟
وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی واخواهی چیست؟و شرایط واخواهی پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.
مقدمه واخواهی :
واخواهی یک روشی می باشد که بر طبق آن این امکان به وجود می‌آید که نسبت به آرای دادگاه اعتراض نمود. در حقیقت در شرایطی که رای دادگاه به شکل غیابی صادر شود این حق برای شخصی که در جلسه دادگاه حضور نداشته است به وجود می‌آید که امکان داشته باشند نسبت به رای اعتراض نماید.
حضور نیافتن شخص به مفهوم آن است که در جلسات رسیدگی حاضر نبوده و وکیلش هم حضور نیافته و لایحه نیز نفرستاده باشد. در ادامه ی این مقاله راجع به واخواهی و شیوه ی استفاده از آن و نحوهی تجدید نظر خواهی از آن توضیحاتی ارائه شده است.
مفهوم واخواهی :
واخواهی در مفهوم لغوی به معنای اعتراض نمودن است و در حقیقت شیوه ای می باشد که در مورد اعتراض به احکام غیابی انجام می‌شود. واخواهی از آن نظر قابل استفاده است که مانع از تباه شدن حقوق اشخاص شود که به علل گوناگون در جلسات رسیدگی حضور نیافته اند.
در آیین دادرسی مدنی و کیفری به موضوع حکم غیابی و واخواهی از آن توجه شده است. پیش از آن که تعریف واخواهی را ارائه کنیم باید با رای غیابی آشنایی یابیم. به سبب آن که واخواهی تنها در مورد آراء غیابی انجام می‌شود.
مفهوم رای غیابی :
در قانون آیین دادرسی مدنی بر اساس ماده ی ۳۰۳ این قانون در مورد تعریفی از رای غیابی چنین مقرر شده است که به شکل کلی رای دادگاه حضوری می باشد. جز این که خوانده و یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی او در هیچ‌کدام از جلسات دادرسی حضور پیدا نکنند و به شکل کتبی هم لایحه نفرستاده و یا اخطاریه ابلاغ واقعی به او نشده باشد.
وکیل طلاق در شیراز میگوید:پس شخصی که حکم غیابی نسبت به او صادر شود این امکان را خواهد داشت که با توجه به فرصت تعیین شده قانونی از رای صادره وا خواهی کند. با عنایت به ماده ی ۴۰۶ آیین دادرسی کیفری در همه ی جرایم به جرایمی که دارای وجه ی حق الهی می باشد اگر متهم یا وکیل او در هیچ‌کدام از جلسات دادگاه حضور نیابد یا لایحه ارسال نکرده باشند دادگاه بعد از رسیدگی رای غیابی صادر می‌نماید. شما کاربران عزیز جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه طلاق میتوانید به سایت دادیار مراجعه نموده و با وکیل طلاق در بندر عباس و وکیل طلاق در اصفهان مشورت نمایید.
اگر متهم در جلسه دادرسی حاضر شده و در هنگام تنفس یا دادرسی بدون عذر موجه غیبت کند دادگاه رسیدگی را ادامه داده و در این شرایط رای صادر می‌گردد و رای حضوری خواهد بود .
مفهوم واخواهی در آیین دادرسی مدنی :
در آیین دادرسی مدنی با توجه به ماده ی ۳۰۵ قانون مذکور مقرر شده است که محکوم علیه غائب این حق را خواهد داشت که به رای غیابی اعتراض نماید و این اعتراض واخواهی نامیده می‌شود.
پس باید به این نکته عنایت داشت که در این خصوص واخواهی در مورد حکم غیابی انجام می‌شود و در مورد آرای حضوری محلی از اعراب نخواهد داشت و درخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی امکان رسیدگی دارد و در شرایطی که رای حضوری باشد اما قاضی آن را بر مبنای غیابی بگذارد ، قابلیت واقعی نخواهد داشت و برعکس چنان چه رای غیابی باشد اما دادگاه آن را حضوری اعلام کند ، قابل واخواهی است.
خصوصیات رای قابل واخواهی :
-تقاضای واخواهی از دادگاهی انجام می شود که رای غیابی را صادر کرده است.
-واخواهی دارای یک اثر تعلیقی است به این مفهوم که تا وقتی که مهلت واخواهی به پایان رسد اجرای حکم ممنوعیت می یابد.
-واخواهی دارای آثار انتقالی نیز می باشد. یعنی پرونده با همه توصیفاتی که شد در مرحله بعد مورد رسیدگی واقع می شود.
شیوه ی انجام واخواهی :
به منظور آن که محکوم علیه غایب قادر باشد نسبت به رای غیابی اعتراض خود را انجام دهد باید آن را در شکل دادخواست واخواهی به دادگاهی که حکم غیابی را صادر کرده تسلیم نماید. در شرایطی که تنظیم دادخواست با توجه به قانون آیین دادرسی مدنی دچار نقص باشد، مدیر دفتر دادگاه به او اخطار رفع نقص را می دهد و چنان چه دادخواست همه شرایط شکلی را داشته باشد،
مدیر دفتر دادگاه با توجه به دادخواست تنظیم شده زمان رسیدگی و دادرسی را مشخص می نماید و به دو طرف ابلاغ می‌کند. نکته ای که باید در نظر داشت آن است که اگر دادخواست واخواهی با توجه به رای دادگاه در پرونده دارای نتیجه نباشد، دادگاه قادر است بی آن که وقت رسیدگی مشخص نماید به دادخواست واخواهی توجه نکرده و رای غیابی را تایید کند.
انواع واخواهی
واخواهی از اموری است که در موضوعات کیفری و حقوقی قابل اجرا شدن می باشد و فرق ان در این است که در موضوعاتی که دارای وجه الهی می باشد واخواهی کیفری میسر نیست و نیز در امور حقوقی واخواهی مستلزم پرداخت هزینه دادرسی است. در صورتی که در امور کیفری نیاز به پرداخت هزینه دادرسی نمی باشد. اما از نظر زمان و شرایط هر دو با یکدیگر شبیه هستند.
شرایط واخواهی :
برای این که شخص قادر باشد که نسبت به رای غیابی اعتراض کند باید درخواست خود را در شکل دادخواست واقعی تنظیم نموده و این دادخواست باید دارای شرایطی باشد. از جمله دادخواست واقعی باید دربرگیرنده ی نام اقامتگاه واخواه و نام اقامتگاه وا خوانده باشد.
در این خصوص واخواه مثل خوانده دعاوی بدوی است که رای غیابی نسبت به او صادر شده است. دادخواست واخواهی باید به دفتر دادگاهی که حکم غیابی را صادر کرده تسلیم شود. دادخواست واخواهی باید در آن مدت زمان مشخص شده قانونی تسلیم گردد.
جز در مواردی که استثنا شده است. با عنایت به این که واخواهی باید حتماً در شکل دادخواست تنظیم و تسلیم شود، لازم است که هزینه ی دادرسی آن پرداخت گردد. اما در امور کیفری از آن جایی که قانون گذار سکوت اختیار کرده نیازی به پرداخت هزینه دادرسی نمی باشد.
در واخواهی اقامه ی ادعای جدید از طرف خواهان قابل قبول نیست. چون واخواهی تنها فرصتی برای خوانده ای می باشد که در مورد او حکم غیابی صادر شده و او در جایگاه دفاع قرار می‌گیرد. چنان چه دادنامه ابلاغ واقعی شده باشد ، رای غیابی به شکل عادی عملی می‌شود. اما اگر ابلاغ واقعی انجام نشده است اجرای رای مشروط به معرفی ضامن یا اخذ تامین از محکوم علیه می باشد.
آثار واخواهی از رای غیابی :
-واخواهی از حکم غیابی اثرات حائز اهمیتی را به دنبال دارد. از جمله این که واخواهی کلی است. به این مفهوم که واخواهی همه ی احکام غیابی را دربرمی‌گیرد. فرقی نمی‌کند که جرم از دسته جرایم شدید باشد یاخفیف. البته این را هم باید در نظر گرفت که در مورد جرایم حق اللهی واخواهی امکان پذیر نمی باشد.
-واخواهی دارای اثر انتقالی نیست به این مفهوم که رسیدگی به وسیله ی همان دادگستری صورت می‌گیرد که رای غیابی صادر نموده و مرجع بالادست یا هم عرض به پرونده ورود پیدا نمی کند.
– واخواهی با توجه به ماده ی ۴۰ آیین دادرسی کیفری و ماده ۳۰۶ آیین دادرسی مدنی زمان دارد و در خارج از این زمان دادخواست از طرف دادگاه قابل قبول نخواهد بود. جز این که عذر موجهی وجود داشته باشد.
– واخواهی یک حق است که برای محکوم علیه غایب شناخته شده است. به این مفهوم که این حق برای شاکی و خواهان وجود ندارد. چون رای صادر شده در مورد آن ها حضوری است.
-واخواهی حقوقی جدا از تجدیدنظرخواهی محسوب می‌شود یعنی واخواهی مانع از تجدیدنظرخواهی نیست.
-واخواهی سبب تشدید مجازات حکم غیابی خواهد شد.
واخواهی دارای اثر بازدارنده و تعلیقی است. به این مفهوم که مانعی برای اجرای حکم غیابی نخواهد بود.
– واخواهی امکان دارد سبب تغییر حکم غیابی شود.
-واخواهی که از آرای کیفری انجام می شود بر خلاف آرای حقوقی دارای هزینه دادرسی نمی باشد.
زمان واخواهی از احکام دادگاه :
با نگاهی به ماده ی ۳۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی و نیز ماده ی ۴۰۶ آیین دادرسی کیفری می توان دریافت که مدت زمان واخواهی از احکام غیابی برای اشخاصی که در داخل کشور مقیم هستند بیست روز و برای اشخاصی که خارج از کشور هستند دو ماه از زمان ابلاغ واقعی می باشد. جز این که معترض به رای موضوع را به اثبات برساند که عدم انجام واخواهی از طرف او در این مدت به سبب عذر موجه بوده است.
در این خصوص باید اسباب توجیه از نظر خود را در حین دادخواست واخواهی به دادگاهی که را صادر کرده تسلیم نماید. چنان چه دادگاه ادعا را موجه تشخیص دهد که قرار پذیرش دادخواست واخواهی صادر می‌شود و اجرای حکم نیز متوقف می گردد.
اگر ابلاغ واقعی به شخص محکوم علیه امکان‌پذیر نباشد و ابلاغ به شکل قانونی انجام شود آن ابلاغ دارای اعتبار است و رای غیابی بعد از پایان مهلت قانونی و قطعی شدن به اجرا در می آید. در شرایطی که رای به صورت واقعی ابلاغ نشده باشد و محکوم علیه مدعی عدم آگاهی از مندرجات حکم باشد این امکان وجود دارد که دادخواست واخواهی به دادگاه صادرکننده رای غیابی تسلیم نمایند.
تفاوت واخواهی و تجدید نظر خواهی :
واخواهی درخواست و تقاضایی است که به شکل رسمی از دادگاه مافوق به منظور دادرسی دوباره انجام می‌شود. در حقیقت اعتراض به رای صادر شده از دادگاه بدوی و تقاضای رسیدگی دوباره از دادگاه تجدید نظر را تجدید نظر خواهی محسوب می دانند. از همین تعریف می توان به این نکته دست یافت که برعکس واخواهی که از دادگاه صادرکننده حکم تقاضا می‌شود ،تجدیدنظرخواهی از دادگاه تقاضا می گردد.
فرق دیگر تجدید نظر خواهی با واخواهی در آن است که واخواهی فقط یک اعتراض تلقی می‌شود. در صورتی که تجدیدنظرخواهی تقاضای رسیدگی دوباره از کل یا قسمتی از دعوا از دادگاه مافوق است.