ممانعت از حق و نحوه ی اثبات آن|نکات مهم

دعوای ممانعت از حق و نحوه ی اثبات آن چیست؟

وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی دعوای ممانعت از حق و نحوه ی اثبات آن چیست؟و شرایط دعوای ممانعت از حق و نحوه ی اثبات آن پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

مقدمه دعوای ممانعت از حق و نحوه ی اثبات آن :

اشخاص ممکن است که نسبت به اموال ، سه علاقه ی زیر را دارا باشند :

حق مالکیت ، در واقع کامل ترین و بارز ترین نوع حق عینی می باشد . حق انتفاع و حق ارتفاق ، در مراحل بعدی قرار دارند .

اشخاص باید حقوق دیگران نسبت به اموال را رعایت کرده و به حقوق دیگران تعرض و تجاوز ننمایند .

در صورتی که  اشخاص ثالث ، نسبت به حق مالکیت و یا حق انتفاع و حق ارتفاق دیگری تعرض نمایند ، قانون گذار امکان طرح دعاوی سه گانه را پیش بینی نموده است .

تعرض افراد نسبت به حقوق عینی به سه صورت ممکن است واقع شود :

در صورتی که تعرض به سه صورت فوق ایجاد شود ، امکان طرح دعاوی سه گانه ی تصرف وجود دارد .

در این مقاله ، به بررسی دعوای رفع ممانعت از حق به عنوان یکی از دعاوی سه گانه ی تصرف می پردازیم اما پیش از آن لازم است دو نوع دیگر دعوای تصرف را نیز به طور مختصر مورد بررسی قرار دهیم .

دعاوی سه گانه ی تصرف :

دعوای رفع تصرف عدوانی :

به موجب ماده ی صد و پنجاه و هشت قانون آیین دادرسی مدنی ، اگر شخصی بدون رضایت متصرف سابق مال غیر منقول ، آن را از تصرف وی خارج کرده و متصرف سابق  اعاده ی تصرف خود را بر مال تقاضا نماید ، می تواند دعوای رفع تصرف عدوانی را مطرح کند .

در اثبات دعوای رفع تصرف عدوانی ، وجود و اثبات سه عنصر زیر لازم و کافی می باشد :

خواهان برای اثبات ادعای خود و پیروزی در دعوای رفع تصرف عدوانی ، نیازی به اثبات مالکیت خود نداشته و تنها کافی است که سبق تصرف خود را بر مال به اثبات برساند .

تصرفی در این دعوا معتبر است که مستمر ، مستقر ( ماندگار ) و علنی باشد .

بر خلاف قانون قدیم ، در قانون فعلی ایین دادرسی مدنی ، مدت زمان خاصی  برای تصرفات سابق شرط دانسته نشده است و بنابراین ، کافی است که خواهان به اندازه ای در مال تصرف داشته باشد که بتوانیم او را عرفا متصرف سابق قلمداد کنیم .

مال مورد دعوا ، در حال حاضر ، باید تحت تصرف خوانده باشد . تصرف خوانده ، باید مستمر و مستقر باشد تا بتوانیم وی را در این دعوا محکوم نماییم .

منظور از عدوانی بودن تصرف خوانده این است که خوانده ، بدون رضایت خواهان و بدون داشتن مجوز قانونی ، اقدام به اخراج خواهان و تصرف در مال کرده است و بنابراین ، حتی اگر خوانده مالک واقعی مال مورد نظر نیز باشد ، اگر بدون رضایت خواهان و بدون مجوز قانونی مرتکب اعمال فوق شود ، احتمال محکومیت وی در دعوا وجود داشته و در واقع تصرفات وی عدوانی خواهد بود .

دعوای رفع ممانعت از حق :

ماده ی صد و پنجاه و نه قانون ایین دادرسی مدنی ، به بررسی دعوای رفع ممانعت از حق پرداخته است. به موجب این ماده ، صاحب حق ارتفاق و یا حق انتفاع ، با اقامه ی این دعوا از محکمه رفع ممانعت از حق خود را که در ملک دیگری دارد ، تقاضا می کند .

بنابراین ، ممکن است که این دعوا علیه مالک اصلی ملک مورد نظر نیز اقامه شود .

فرض کنید شخصی در ملک دیگری دارای حق عبور باشد و مالک ملک از عبور وی ممانعت به عمل اورد در این صورت صاحب حق ارتفاق می تواند علیه صاحب ملک دعوای رفع ممانعت از حق اقامه کند .

اثبات دعوا :

برای اثبات دعوا و هم چنین  پیروزی در آن ، نیازی به اثبات و احراز اصل حق ارتفاق و انتفاع نبوده و همین که خواهان بتواند سبق تصرف خود را در محکمه به اثبات برساند ، کفایت می کند .

در واقع در مباحث مرتبط با دعاوی سه گانه و به طور خاص دعوای رفع ممانعت از حق ، قانون گذار در پی حمایت از مالک و صاحب حق و در واقع در پی حمایت از سبق تصرف می باشد .

هم چنین خواهان باید در محکمه ، ممانعت خوانده از استفاده ی خواهان از حق خود را نیز به اثبات برساند .

دعوای رفع مزاحمت :

در صورتی که شخصی نسبت به تصرفات دیگری در مال غیر منقول ، ایجاد مزاحمت نماید ،

در صورتی که شخصی نسبت به تصرفات دیگری در مال غیر منقول ، ایجاد مزاحمت نماید ، شخص متصرف می تواند از محکمه با اقامه ی دعوای رفع مزاحمت ، تزاحم ایجاد شده را مرتفع نماید .

برای این امر ، باید در هنگام اقامه ی دعوا ، مزاحمت در جریان باشد و اگر  مزاحمت خوانده قبلا رفع شده باشد، دیگر امکان اقامه ی دعوای رفع مزاحمت وجود نخواهد داشت .

اوصاف دعوای رفع ممانعت از حق :

تقدم و تاخر دعاوی مالکیت و رفع ممانعت :

به نقل از وکیل ملیک در شیراز:در صورتی که شخصی در ابتدا دعوایی جهت اثبات حق ارتفاق و یا انتفاع خود  در محکمه اقامه کند ، دیگر امکان اقامه ی دعوای رفع ممانعت از حق را نخواهد داشت و در این صورت دادگاه قرار عدم استماع دعوا صادر خواهد کرد .

اما اگر خواهان ابتدا دعوای رفع ممانعت از حق اقامه کند و پس از آن دعوایی مبنی بر اثبات حق انتفاع و یا ارتفاق خود نیز مطرح کند ، دعوای دوم نیز قابل استماع می باشد .

دعاوی طاری در دعوای رفع ممانعت :

در صورتی که دعوای رفع ممانعت از حق مطرح شده باشد ، امکان طرح دعاوی طاری به شرح زیر می باشد :

ورود ثالث اصلی  در دعوای رفع ممانعت از حق امکان پذیر است اما ورود ثالث تبعی در این گونه دعاوی ممکن نمی باشد .

جلب شخص ثالث در دعاوی سه گانه ی تصرف و به طور خاص دعوای رفع ممانعت از حق ، امکان پذیر نمی باشد .

در دعوای رفع ممانعت از حق و دعاوی سه گانه ی تصرف ، امکان طرح دعوای متقابل وجود دارد .

طرح دعوای رفع ممانعت علیه دستگاه دولتی :

در صورتی که ممانعت از حق ، توسط دستگاه های دولتی به عمل امده باشد ، صاحب حق انتفاع و یا ارتفاق می تواند علیه دستگاه دولتی دعوای رفع ممانعت از حق مطرح نماید .

دعوای رفع ممانعت از حق علیه دستگاه های دولتی ، در دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک اقامه می شود .

حمایت ویژه قانون گذار :

در قانون آیین دادرسی مدنی ، شاهد حمایت ویژه ی قانون گذار از دعاوی سه گانه ی تصرف من جمله دعوای رفع ممانعت از حق می باشیم .

در ادامه به بررسی برخی از حمایت های ویژه ی قانون گذار می پردازیم :

اجرای رای :

در خصوص اجرای رای صادره در دعاوی رفع ممانعت از حق و سایر دعاوی سه گانه ی تصرف،باید نکات زیر را در نظر داشته باشیم .

دستور موقت :

صدور دستور موقت در دعاوی رفع ممانعت از حق و سایر دعاوی سه گانه ی تصرف ، متفاوت با سایر دعوای می باشد .

در این دعاوی ، برای صدور دستور موقت نیازی به تادیه ی تامین نیست و هم چنین تایید رئیس حوزه ی قضایی برای اجرای دستور موقت  لازم نمی باشد .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *