انواع اعتراض ثالث چیست

وب سایت حقوقی دادیار به معرفی و بررسی تخصصی اعتراض ثالث چیست؟و شرایط انواع اعتراض ثالث پرداخته تا بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

مقدمه اعتراض ثالث :

دعوای اعتراض شخص ثالث از جمله شیوه های فوق العاده اعتراض به احکام دادگاه ها می باشد. روش اعتراض ثالث در آرای مراجع قضایی فقط شیوه  ی اعتراضی می باشد که برای اشخاص سومی که در روند دادرسی به دعوا صدور حکم حاضر نباشد اما حکم صادره به حقوق آن ها اختلال ایجاد کرده است، در نظر گرفته شده است تا از این طریق اشخاص ثالث به واسطه ی این شیوه اعتراض قادر باشند به احکامی که در حقوق قانونی آن ها لطمه وارد کرده است اعتراض کرده و تقاضای نقض حکم کند .

در این مقاله سعی شده نخست به مفهوم شیوه ی اعتراض ثالث به احکام پرداخته شود و آرایی که قابلیت این اعتراض را دارند شرح داده شوند. در مورد طرف دعوای اعتراض شخص ثالث مفاهیمی ارائه گردیده است.

مفهوم دعوای اعتراض شخص ثالث :

همان طور که پیشتر اشاره شد اعتراض شخص ثالث یکی از شیوه‌های فوق العاده شکایت از آرا می باشد. به این مفهوم که اثر تعلیقی بر اجرای خود ندارد و اجرای حکم را دچار توقف نمی کند. اصولاً بر اساس اصل رای صادر شده مراجع قضایی فقط از طریق دو طرف دعوا امکان اعتراض خواهند داشت. دعوای شخص ثالث فقط شیوه ای می باشد که اشخاص ثالث این قدرت را خواهند داشت تا در ضوابط قانونی مشخص شده نسبت به رای صادره اعتراض کنند و یا ادعای نقض آن نمایند.

بر این اساس و با توجه به قانون آیین دادرسی مدنی چنان چه در مورد دعوایی حکمی صادر گردد که به حقوق شخص ثالث لطمه ای وارد شود و آن شخص یا نماینده او در دادرسی که باعث صدور رای شده در جایگاه اصحاب دعوا  دخلی نداشته باشد این امکان را خواهد داشت که راجع به آن حکم اعتراض کند. دعوای اعتراض شخص ثالث راجع به رای شامل آرایی می شود که از دادگاه بدوی صادر شده یا از دادگاه تجدیدنظر یا از دادگاه انقلاب. البته باید اضافه کرد که راجع به آرای داوری نیز اشخاص ثالث می توانند اعتراض کنند. این موضوع را هم باید در نظر داشت که اعتراض ثالث دارای مهلت نیست و هر وقت شخص ثالث از حکم صادر شده که به حقوق او لطمه وارد گردیده آگاه شود این امکان را دارد که نسبت به آن اعتراض کند.

فقط محدودیت قانونی در مورد مهلت اعتراض ثالث راجع به وقتی می باشد که رای به اجرا درآمده باشد.  که در این خصوص بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی امکان طرح اعتراض ثالث پیش از اجرای حکم می باشد و دعوای اعتراض شخص ثالث پس از اجرای رای فقط زمانی میسر است که ثالث بتواند ثابت کند که حقوقی که منشاء اعتراض او می باشد به علتی از علل قانونی از بین نرفته است.

احکام قابل اعتراض ثالث :

در موضوع اعتراض شخص ثالث از اعتراض به رای صحبت به میان آورده است. در مفهوم حقوقی هم احکام  را در بر می‌گیرد و هم قرار را. بنابراین معترض ثالث هم می‌تواند راجع به قرارهای صادره هم احکام صادره معترض شود. فرقی ندارد که از دادگاه بدوی و تجدیدنظر یا انقلاب صادر گردیده باشد.

این نکته را هم باید اضافه کرد که تا وقتی که رای به قطعیت نرسیده است و روند رسیدگی به دلیل تجدید نظر خواهی هر یک از طرفین دعوا ادامه دار شده است امکان اعتراض شخص ثالث مهیا نیست و ثالث قادر است در شکل دعوای ورود شخص ثالث به دعوا نفوذ کند یا از طرف یکی از طرفین پرونده در شکل دعوای جلب ثالث به دادرسی جلب شود.

طرفین اعتراض ثالث :

دعوای اعتراض شخص ثالث از طرف شخص سومی که حکم و رای صادر شده به حقوق او ایراد نموده است نسبت به محکوم له و محکوم علیه رای مورد اعتراض باید اقامه شود. ثالث شخصی می باشد که خود او یا نماینده ی او در رسیدگی قضایی که باعث صدور حکم شده دخیل نباشد و جز به طرفین دعوا هم نباشد. علیرغم این که شخصی که به عنوان نماینده فردی در جریان رسیدگی حاضر باشد بعد از صدور رای اصالتاً به عنوان ثالث قادر خواهد بود طرح دعوای اعتراض شخص ثالث را اقامه کند.

انواع دعوای اعتراض شخص ثالث :

اعتراض شخص ثالث به دو شکل اعتراض ثالث اصلی و اعتراض ثالث طاری قابل تقسیم بندی خواهد بود:

-اعتراض ثالث اصلی :

اعتراض ثالث اصلی اعتراضی می باشد که شخص ثالث در شکل دعوای مستقل با ارائه دادخواست حقوقی نسبت به اعتراض به حکم اقدام می کند و درخواست نقض آن را می نماید. مرجع تسلیم دادخواست اعتراض ثالث اصلی دادگاهی می باشد که رای قطعی را صادر کرده است. همان رای در حقیقت به حقوق شخص ثالث لطمه وارد کرده است.

-اعتراض ثالث طاری :

در تعریف اعتراض ثالث طاری باید گفت مثلاً حکمی از طرف یکی از اصحاب دعوا در قالب دلیل اقامه می‌شود و با این که محکوم علیه آن ها حکم طرف مقابل پرونده نمی باشد اما حکم اقامه شده به حقوق او صدمه زده است در این خصوص طرف دعوا قادر است نسبت به حکمی که طرف مقابل او اقامه نموده است در همان دادگاه اعتراض ثالث طاری خویش را نسبت به حکم اقامه کند.

تفاوت اعتراض ثالث طاری و اعتراض ثالث اصلی :

در مقایسه ی  اعترض ثالث طاری با اعتراض ثالث اصلی مرجع رسیدگی و نقض رای این دو با هم فرق می‌کند. در اعتراض ثالث اصلی دادخواست اعتراض ثالث به دادگاهی ارائه می‌شود که رای را صادر کرده و همان دادگاه هم رسیدگی و لزوماً رای را نقض می نماید. اما در اعتراض ثالث طاری دادخواست اعتراض طاری به دادگاهی تسلیم می گردد که در روند رسیدگی در آن دادگاه رای ابلاغ شده و همین دادگاه نیز دادرسی  را لزوما نقض می نماید.

جز این که مراتب دادگاه که رای را صادر کرده بالاتر از دادگاهی باشد که و در آن جا اقامه شده است است که در این خصوص دادخواست اعتراض شخص ثالث بعد از اقامه در دادگاه رسیدگی کننده به دادگاه صادرکننده حکم  تسلیم می شود و معترض ثالث ۲۰ روز زمان دارد تا گواهی طرح اعتراض ثالث به حکم ابلاغ شده را تحویل دادگاه کند.

آثار اعتراض شخص ثالث :

-اعتراض شخص ثالث  اثر تعلیقی بر اجرای حکم ندارد یعنی  باعث توقف اجرای حکم می گردد.

-در موضوعاتی که جبران ضرر و زیان حاصل از اجرای حکم میسر نباشد دادگاه رسیدگی کننده به اعتراض ثالث بر اساس درخواست معترض و بعد از دریافت تامین مناسب قرار تاخیر اجرای حکم را برای مدت مشخص صادر می نماید و تفاوتی ندارد که محکوم به مالی یا غیر مالی باشد اما تمدید این زمان معین تا محرز شدن نتیجه نهایی مانعی ندارد.

-اعتراض ثالث اثر انتقالی  دارد. یعنی محتویات و مفاد پرونده ی پیشین در خصوص مورد اعتراض ثالث به جریان دادرسی اعتراض ثالث واگذار می شود.

-در اعتراض شخص ثالث امکان اقامه ی دعوای ورود ثالث و جلب ثالث و دعوای متقابل جاری نیست.

شیوه ی طرح دعوای اعتراض شخص ثالث :

امروزه با تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقاضا و دادخواست اعتراض شخص ثالث به واسطه دفاتر ثبت به مرجع صادر کننده ی رأی فرستاده می شود. ضرورت بر آن است که در همین جا باید یادآور شد درخواست اعتراض ثالث باید محکوم له و محکوم علیه که در مورد آن اعتراض صورت می‌گیرد طرف دعوا واقع شده باشد وگرنه دعوای اعتراض شخص ثالث مورد رصد قرار می‌گیرد.

بنابراین با توجه به وسعت موضوعات و با عنایت به این که راجع به هر دعوا بر اساس قانون به شکل خاص تعیین تکلیف شده و دادرسی محسوب می شود. باید پیش از هرگونه فعالیت حقوقی و قضایی همه ی ابعاد پرونده با ریز و جزئیات مورد ملاحظه قرار بگیرد و یک نسخه را نمی‌توان برای پرونده های متعدد در نظر گرفت. بنابراین مثل همیشه پیشنهاد گروه حقوقی دادسرا یار بر این است که قبل از هر اقدامی باید با یک وکیل دارای اعتماد زبردست و خبره رجوع نمود و از او مشاوره گرفت.

اعتراض ثالث در مرحله ی اجرای حکم :

چنان چه محکوم به در تصرف شخصی غیر از محکوم علیه باشد این موضوع مانع اقدامات اجرایی نخواهد بود. جز این که متصرف ادعای حقی از عین یا منافع آن کند و اسبآبی را هم تسلیم نماید. در این خصوص مأمور اجرا فرصت می‌دهد تا به دادگاه صالح رجوع نماید. در شرایطی که طی مدت ۱۵ روز از تاریخ مهلت ذکرشده قراری نسبت به تاخیر اجرای حکم بر سمت اجرایی ارائه نشود عملیات اجرایی ادامه پیدا می‌کند.

اگر نسبت به مال منقول یا غیرمنقول یا وجه نقد توقیف شده شخص ثالث اعتراض و اظهار حق کند چنان چه این ادعا مستند به حکم قطعی یا سند رسمی باشد تاریخ آن بر تاریخ توقیف او  اولویت دارد و از آن مال رفع توقیف می شود و گرنه  عملیات اجرایی تعقیب شده و مدعی حقی به منظور پیشگیری از  اجرا شدن حکم و اثبات ادعای خود قادر است به دادگاه شکایت نماید.

این نکته را هم باید اشاره داشت که شکایت شخص ثالث در همه ی مراحل بدون انجام تشریفات آیین دادرسی مدنی و پرداخت هزینه دادرسی صورت می‌گیرد. مفاد شکایت هم به دو طرف ابلاغ خواهد شد و دادگاه به اثبات شخص ثالث و دو طرف دعوا به هر شکل در هر مکانی که ضرورت بداند دادرسی می نماید و در شرایطی که اسباب شکایت را قدرتمند تلقی کند قرار توقف عملیات اجرایی را تا زمانی که تکلیف نهایی مشخص شود صادر می نماید. حال اگر مال مورد اعتراض معقول باشد دادگاه قادر است با دریافت تامین مناسب دستور رفع توقیف و تحویل مال را به معترض صادر کند و به شکایت شخص ثالث بعد از فروش اموال توقیف شده هم رسیدگی می گردد.